strona (16)

Tabela 2

Pomiary długości kończyn dolnych

Data	Kończyna prawa	Kończyna lewa	Różnica	Punkty topograficzne kośćca kończyn dolnych
Długość względna				Kolec biodrowy przedni górny — kostka przyśrodkowa goleni
Długość bezwzględna				Krętarz większy kości udowej — kostka boczna goleni
Długość absolutna				Krętarz większy kości udowej — zewnętrzna krawędź stopy na wysokości kostki bocznej przy stopie w pozycji pośredniej
Długość uda				Krętarz większy kości udowej — szpara stawu kolanowego po stronie bocznej
Długość goleni				Szpara stawu kolanowego po stronie przyśrodkowej — kostka przyśrodkowa goleni
Długość stopy				Od guza piętowego po stronie podeszwo-wej do końca palucha
Szerokość stopy				Od główki I kości śródstopia do główki V kości śródstopia po stronie grzbietowej

Osobnego omówienia wymaga tzw. skrócenie czynnościowe, które dotyczy wyłącznie kończyn dolnych. Pomiar długości bezwględnej wykonywany w pozycji leżąc tyłem może nie wykazać różnicy przy badaniu porównawczym obu kończyn, a w pozycji stojąc przy obciążonych obu kończynach dolnych okaże się, że linia poprowadzona przez oba kolce biodrowe przednie górne nie będzie równoległa do podłoża.

Kończyna dolna po stronie chorej albo „zapada" się w stawie biodrowym (kolec biodrowy przedni górny jest obniżony w stosunku do strony zdrowej), albo jest funkcjonalnie „za długa" (kolec biodrowy przedni górny znajduje się wyżej w stosunku do strony zdrowej). Przy równej długości kości obu kończyn skrócenie takie może być wynikiem wrodzonego zwichnięcia stawu biodrowego bądź ograniczenia ruchu (najczęściej odwiedzenia i przywiedzenia w tymże stawie). Ponieważ skrócenie to występuje przy staniu i obciążeniu obu kończyn, nazywa się go czynnościowym. Pomiar polega na podkładaniu pod „krótszą" kończynę, służących specjalnie do tego celu, deseczek (tzw. deseczki kalibrowane o grubości 1 i 0,5 cm). Przy ich braku można podkładać np. książki i po uzyskaniu równoległego ustawienia linii kolców biodrowych przednich górnych w stosunku do podłoża i prostopadłego w odniesieniu do osi długiej ciała, mierzy się grubość podkładek, która określa wielkość skrócenia.

Pomiary obwodów. Służą do oceny przyrostów lub ubytków masy mięśniowej. Wykonywane poprzez stawy porównawczo w jednej i w drugiej kończynie pomagają w wykrywaniu zmian za-palno-wysiękowych, które przeważnie znacznie zwiększają obwód w chorym stawie. Częstotliwość pomiarów obwodowych jest znacznie większa niż przy pomiarach długości. Szybkość zmian zachodzących w tkance mięśniowej pod wpływem treningu nakazuje wykonywać te badania co siedem, dziesięć dni. Przy zmianach w obrębie stawów wykonuje się je jeszcze częściej, co trzy, pięć dni. Ponadto dokładność pomiarów należy zawięzić do 0,5 cm, bowiem przyrost masy mięśniowej w obwodzie o 1 cm to

16