strona (68)

wego w tejże kończynie nazywa się ipsilateralnymi.

Kontralateralne. Ćwiczenia sy-nergistyczne, w których do pobudzenia mięśnia wykorzystuje się ruchy przeciwną kończyną, nazywa się kontralate-ralnymi.

Są trzy warunki prawidłowego wykonania ćwiczeń synergistycznych:

1)    powinny obejmować możliwie największą liczbę zespołów dynamicznych, które mają odpowiadać za „przerzut" pobudzenia,

2)    muszą być wykonywane z maksymalnymi oporami,

3)    muszą być wykonywane aż do pełnego zmęczenia.

Przyjmuje się, że skuteczność terapeutyczną za pomocą tych działań można osiągnąć prowadząc ćwiczenia 4 razy dziennie. Dwa razy w godzinach przedpołudniowych, a dwa po południu.

Ćwiczenia oddechowe. Mają zapewnić prawudłowe funkcjonowanie układu oddechowego, odpowiedzialnego za dostarczenie tlenu tkankom. Istotą tej grupy ćwiczeń jest zwiększenie ruchomości klatki piersiowej (czynnik znaczący dla wydolności) i poprawa siły mięśniowej, głównie przepony i mięśni między^ żebrowych zewnętrznych. Można te cele realizować przez wszystkie formy ćwiczeń kinezyterapii miejscowej opisane wcześniej. Oprócz tego w ćwiczeniach oddechowych ważnym elementem są pozycje ułożeniowe, które przy określonych chorobach układu oddechowego pozwalają celowo blokować odpowiednie jego segmenty po to, by wyeksponować działanie inńych, ważnych z leczniczego punktu widzenia. Leczenie ułożeniowe określane też bywa mianem pozycji drenażowych. Przez ich stosowanie można osiągnąć:

a)    niższe jednostronne ustawienie przepony,

b)    większe obciążenie pracą w czasie oddychania żądanej części przepony w sensie zwiększenia zakresu ruchu i siły skurczu,

c)    eliminację bądź ograniczenie ruchów oddechowych wybranego segmentu klatki piersiowej,

d) prawidłowy odpływ wydzieliny z oskrzeli ważny przy zmianach zapalnych lub przy porażeniu mięśni oddechowych,

c) zapobieganie niekorzystnym zmianom pochodzenia pooperacyjnego, które mogą powstawać w tkance płucnej, w kośćcu klatki piersiowej i w obrębie kręgosłupa w odcinku piersiowym.

Ważnym elementem ćwiczeń oddechowych są różne formy bezdechów, które oddziałują kształtująco na klatkę piersiową. Sprawność działania układu oddechowego można oceniać przez badanie pojemności życiowej płuc (spirometria), ruchomość klatki piersiowej (pomiary obwodowe) i wskaźnikami czynnościowo-krążeniowymi. Istotnym elementem rozwoju i poprawy wydolności układu oddechowego są ćwiczenia kinezyterapii ogólnej. Kinezyterapia oddechowa odgrywa istotną rolę w rehabilitacji schorzeń układu oddechowego, ale w takiej sytuacji jest to temat specjalistyczny, powiązany z konkretną jednostką chorobową.

Ćwiczenia relaksacyjne. Mogą mieć charakter ogólnoustrojowy i miejscowy, i w zależności od tego postępowanie będzie znacznie się różniło. Większe znaczenie mają ćwiczenia o oddziaływaniu ogólnym. Oceniane są stanem napięcia mięśni szkieletowych za pośrednictwem dotyku oraz możliwością percepcji bodźców pochodzących ze środowiska zewnętrznego. Prowadzenie ćwiczeń relaksacyjnych, niezależnie od wybranej metody, wymaga spełnienia wielu istotnych warunków. Dobór pozycji wyjściowych jest zagadnieniem o podstawowym znaczeniu, z tym że najdogodniejsze są pozycje w leżeniu ze względu na dobre podparcie całego ciała. Propozycje kilku z nich:

1.    Leżąc tyłem na twardym podłożu z kończynami górnymi i dolnymi ustawionymi w niewielkim odwiedzeniu. Stawy kolanowe ugięte. Naturalne krzywizny ciała podparte małymi poduszkami dają poczucie wygody, komfortu. Pozwala to na pełne rozluźnienie mięśni.

2.    Pozycja leżąc bokiem (np. na prawym). Kończyny górna i dolna lewa

68