str&9

rwy

jtoyin charakterem opieki wiąże sic stość jej genezy. Opieka wyzna-jat przede wszystkim koniecznością życia ludzkiego i ciągłości ga-jynjjjj. Wychowanie zaś jako działalność f/kmm i świadomie organizowana pojawiło i* jęiównic t konieczności zachowywania przekazywane* następnym pokoleniom jak imucruj pojętego dorobku kulturowego (dopiero na stosunkowo wysokim szczeblu rozwoju ludzkości).

5. Opieki jest w zasadzie wyłączną treścią d/.ialania opiekunów wobec dzieci i młodzieży upośledzonej umysłowo w stopniu głębokim. Podobny, niezwiązany z wychowaniem charakter ma opieka nad ludźmi dorosłymi u analogicznym upośledzeniu, osobami nieuleczalnie chorymi oraz nad człowiekiem w okresie starczej nicdołężności.

4, Opieka występuje również samoistnie, bez udziału wychowania, wszędzie tam. gdzie trzeba przećiwdzialać realnemu zagrożeniu, gdzie ludzie stają się ofiarami sil żywiołowych, wojny, wypadków losowych, chorób, zwłaszcza na pierwszym etapie działania.

Należy również na tę kwestię spojrzeć od strony osoby wykonującej te działania, która może lub chce tylko sprawować opiekę albo jedynie podejmować aktywność dydaktyczno-wychowawczą.

Niekiedy opiłki ł wychowania nic tylko nia idą ze MŚą w parsa, ale pozostają wohac siebie w wyraźnej sprzeczności Zmm z historii *vs-tem wychowania spartańskiego to głównie jed noatronne i skrajna wymagania społeczne wobec wychowanków. Równic nudna do pogodzenia z właściwościami opieki jest wychowanie penitencjarne i dyscyplinarne-izolacyjne

Ponadto między opieką a wychowaniem występują istotne różnice w zakresie treści działania i ich pierwszoplanowych funkcji, co w sumie określa swoistości tych dziedzin i relacje między nimi. Bezpośredni, przedmiotowy wymiar opieki polega na dawczo-dystrybutywnej aktywności opiekuna zaspokajającej potrzeby podopiecznego. Natomiast bieżąca aktywność wychowawcza sprowadza się do d/ialuń wywierających zamierzony wpływ na zachowanie wychowanka.

Tym niemniej z natury wartości antropocen-trycznych wynika niezbędność łączenia zaspokajania potrzeb podopiecznych z wymaganiami wobec nich. stymulującymi aktualizację i rozwój pożądanych cech osobowych. Prowadzi to -w pewnym zakresie do Integralnego powiązaniu opieki z wychowaniem, jednakże nieuzasadnione i niepożądane jest utożsamianie tego postulatu ze stanem realnym relacji między tymi dziedzinami.

Można powiedzieć, że rzeczywiste relacje między opieką a wychowaniem są - juk samo życic — wielce zróżmicowanc; od przeciwieństwu na jednym krańcu, poprzez neutralne aż do względnej integracji i swego rodzaju poczucia

TOŻSAMOŚCI

PRZECIWIEŃSTWA    PEŁNE I WZGLĘDNE

NIEZALEŻNOŚCI

relacje neutralne

relacje dezintegracyjne

♦-o

Hydria UJ. Continuum relacji opieki i wychowania ŹrttSo optKowaMt wUww

relacje integracyjne

♦