Witamina C i D

Witamina A - 1.37 mg / 24h Witamina Bi - 1.4 mg / 24h Witamina B2 - 1.6 mg / 24h Witamina Bó - 2 mg / 24h Witamina B12 - 1 \igl 24h Witamina C - 60.24 mg / 24h Witamina D - Brak danych uniwersalnych Witamina E - 8-12 mg / 24h Witamina K - 2 mg / 24h

Witamina C znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym. Kwas askorbinowy jest przeciwutleniaczem i jako taki jest stosowany w przemyśle spożywczym, podobnie jak jego sole i estry. Symbole stosowane do oznaczenia tych związków: E300 - kwas askorbinowy,

E301 - askorbinian sodu, E302 - askorbinian wapnia E303 - askorbinian potasu, E304 - estry kwasów tłuszczowych i kwasu askorbinowego, E304(i) - palmitynian askorbylu, E304(ii) - stearynian askorbylu. W pozywieinu... witaminę C znajdziemy w świeżych owocach i warzywach (szczególnie zielonoliściastych): winogronach, papryce, koprze ogrodowym, owocach dzikiej róży. W owocach cytrusowych : cytrynie, pomarańczach, gejpfrutach, w kiwi, melonach, ananasach, czarnych i czerwonych porzeczkach, truskawkach, jagodach czarnego bzu, malinach, jeżynach, brukselkach, kapuście, kalafiorze, rzepie, cebuli zwyczajnej, w szpinaku, brokółach, gorszku zielonym, kalarepie, szparagach, jabłkach soji, ziemniakach (główne źródło witaminy C dla mieszkańców wielu krajów), pomidorach, karczochach.

Witamina D

Istnieją dwie podstawowe formy witaminy D, różniące się przede wszystkim budową łańcucha bocznego: ergokalcyferol (witamina D2), naturalnie występujący w organizmach roślinnych/drożdżach; cholekalcyferol (witamina D3), naturalnie występujący w organizmach zwierzęcych.

Zarówno witamina D2 jak i D3 nie ma aktywności biologicznej i uzyskuje ją poprzez enzymatyczną hydroksylację przy tych samych atomach węgla ich cząsteczek. Witamina D powstaje w skórze, przede wszystkim w naskórku (głównie w keratynocytach warstwy rozrodczej), przez działanie światła słonecznego na 7-dehydrocholesterol w wyniku nieenzymatycznego, fotochemicznego przekształcenia powstaje najpierw forma prewitaminy D, która pod działaniem energii cieplnej ciała przekształcona zostaje ostatecznie w cholekalcyferol. Przekształcenie prowitaminy D w prewitaminę zachodzi przez działanie zakresu promieniowania świetlnego długości 290-315 nm, które wchodzi w zakres promieniowania UV-B, a eksperymentalnie ustalono, że najbardziej efektywną długością fali świetlnej jest 295-300 nm (z maksimum przy 297 nm). Nie ma niebezpieczeństwa powstawania toksycznych ilości witaminy D3 w wyniku nadmiernej ekspozycji na światło słoneczne, ponieważ w takiej sytuacji nadmiar prewitaminy i witaminy jest przez nie rozkładany. Nawet ponad 90% dobowego zapotrzebowania na witaminę D może być wyprodukowane w skórze pod wpływem światła słonecznego.

Na skórną produkcję witaminy D mają wpływ: pora roku, zachmurzenie i zanieczyszczenia powietrza, szerokość geograficzna, stosowanie kremów z filtrem, pigmentacji skóry i starzenie się skóry. Pierwszy etap biosyntezy aktywnej postaci witaminy D ma miejsce w wątrobie gdzie z krwią dociera chole- i ergokalcyferol. Po enzymatycznej hydroksylacji przy węglu C-25 powstaje witamina 25-(OH)D. Reakcję tę katalizuje prawdopodobnie zespół hydroksylaz wchodzących w skład cytochromu P450 (CYP27A1, CYP3A4 oraz CYP2R1)[1], 25-(OH)D przekazywana jest z wątroby do nerek (a także do niektórych innych tkanek, np. skóry oraz komórek odpornościowych) gdzie przez działanie enzymu 1 a-hydroksylazy (CYP27B1) dochodzi do powstawania aktywnej formy witaminy D - la,25-(OH)2D. Obie aktywne formy (la,25-(OH)2D2 i la,25-(OH)2D3) charakteryzują się identycznymi własnościami, jednak ze względu na rozpowszechnienie częściej stosowana jest 1 a,25-dihydroksycholekalcyferol (l,25-(OH)2D3) czyli kalcytriol. Istnieje około 10 prowitamin, z których powstają związki wykazujące aktywność witaminy D. Przemysłowa produkcja witaminy D ogranicza się głównie do tych dwóch. Ważnym metabolitem witaminy D jest 24R,25-dihydroksywitamina D, która powstaje na alternatywnym szlaku hydroksylacji 25(OH)-witaminy D. Ocenia się, że ok. 80-100% dobowego zapotrzebowania na witaminę D3 pochodzi z biosyntezy w skórze, a tylko w niewielkim stopniu wspomagane jest przez źródła pokarmowe. Główne działanie witaminy D polega na jej wpływie na regulację homeostazy wapnia i fosforanów.

Dwa główne narządy efektorowe związane z tą funkcją, na które działają aktywne metabolity witaminy D to przede wszystkim jelita i kości, a w mniejszym stopniu nerki. W jelitach dochodzi do zwiększenia wchłaniania wapnia, z kości uwalnia wapń i fosforany (przy hipokalcemii) w nerkach współdziała z parathormonem w reabsorbcji wapnia.