Układ Oddechowy0004

W drogach oddechowych dokonuje się oczyszczanie i klimatyzacja powietrza przed dojściem do oskrzelików, przewodów pęcherzykowych, przedsionków i woreczków z bardzo delikatnymi pęcherzykami płucnymi. Bardzo unaczyniona, pofałdowana i wilgotna, pokryta śluzem i rzęskami wyściółka dróg oddechowych sprawia, że do pęcherzyków płucnych dociera powietrze o stałej temperaturze, nasycone parą wodna, w miarę możliwości pozbawione pyłów.

Poza nieużyteczna przestrzenia anatomiczna istnieje nieużyteczna przestrzeń czynnościowa czyli fizjologiczna, która stanowi sumę przestrzeni anatomicznej, gdzie wymian gazów w ogóle się nie odbywa i objętości tych pęcherzyków płucnych, w których przepływ krwi jest za mały lub napełnienie powietrzem za duże, aby tlen z powietrza pęcherzykowego zdążył przedyfundować przez błonę pęcherzykowo-włośniczkową.

Anatomiczna przestrzeń nieużyteczna zmienia się w zależności od napięcia mięśni gładkich w drogach oddechowych, które kurczą się pod wpływem przywspółczulnych włókien nerwu błędnego, pod wpływem mediatorów i jadów cholinergicznych, składników drażniących w powietrzu wdychanym, jak również bradykininy, histaminy, serotoniny czy niektórych prostaglandyn. Rozszerzają się wówczas naczynia krwionośne i zwiększa produkcja śluzu. W konsekwencji zmniejsza się objętość wnętrza dróg oddechowych, co może utrudniać oddychanie podczas wydechu (np. duszność w astmie oskrzelowej).

Mechanizmy wentylacji płuc

Płuca pokryte są z zewnątrz w całości błoną surowiczą zwaną opłucną trzewną, która przechodzi w wyścielającą wnętrze klatki piersiowej opłucna ścienną. Występująca miedzy nimi przestrzeń wypełniona płynem surowiczym nosi nazwę jamy opłucnej. Dzięki występującemu w niej płynowi i ujemnemu ciśnieniu opłucna trzewna ściśle przylega do ściennej, podąża za nią w czasie ruchów oddechowych i może ślizgać się bez większego tarcia.

Ciśnienie panujące w opłucnej jest ujemne zarówno podczas wdechu, jak i wydechu. Podczas spokojnego wdechu ujemność wzrasta dochodząc do -6 mm Hg, podczas wydechu zmniejsza się do -3 mm Hg. Przyczyną ujemnego ciśnienia jest sprężystość lub refrakcyjna siła płuc.

78