Wojtyla08

UCZESTNICTWO 311

działania „wspólnie z innymi” przedstawia się jako dostosowana do tych relacji - a więc różnorodna - postać odniesienia osoby do tych „innych”. Celem ramowego bodaj wyjaśnienia tej postaci i tej treści uczestnictwa przeprowadzimy jeszcze w dalszym ciągu analizę wspólnoty działania w przedmiotowym oraz podmiotowym znaczeniu tego wyrazu. Przeprowadzimy także niektóre inne jeszcze analizy. W tym jednakże znaczenie i treść uczestnictwa zasadniczo się nie wyczerpują. Oznacza ono nie tylko różnorodne formy odniesienia osoby do „innych”, jednostki do społeczeństwa, ale oznacza w niniejszym studium samą podstawę tychże form, która tkwi w osobie i osobie odpowiada. Transcendencji oraz integracji osoby w czynie odpowiada uczestnictwo jako ta właściwość, dzięki której człowiek, działając „wspólnie z innymi”, równocześnie i przez to samo realizuje autentyczną wartość personalistyczną: spełnia czyn i spełnia w nim siebie. Transcendencji oraz integracji osoby w czynie odpowiada więc działanie „wspólnie z innymi”, gdy człowiek wybiera to, co wybierają inni, albo nawet gdy w y-biera dlatego, że wybierają inni, widząc w takim przedmiocie wyboru wartość w jakiś sposób własną i homogenną. Z tym łączy się samostanowienie - samostanowienie to zaś w wypadku działania „wspólnie z innymi” zawiera i wyraża uczestnictwo.

Kiedy twierdzimy, że uczestnictwo jest właściwością osoby, to mamy oczywiście stale na myśli nie osobę jako abstrakt, ale osobę konkretną w dynamicznej korelacji z czynem. W tej to korelacji uczestnictwo oznacza -po pierwsze - zdolność takiego działania „wspólnie z innymi”, w którym zostaje urzeczywistnione to wszystko, co wynika ze wspólnoty działania, a równocześnie - przez to właśnie - działający urzeczywistnia personalistyczną wartość swego czynu. Po drugie zaś - w ślad za zdolnością - przychodzi jej aktualizacja. Pojęciem „uczestnictwo” obejmujemy tutaj jedno i drugie.

^157a4. Indywidualizm i totalizm zaprzeczeniem uczestnictwa¹⁵⁷¹¹

Teoretyczne i normatywne znaczenie koncepcji uczestnictwa

Koncepcja uczestnictwa, jaką rozwijamy w niniejszym studium, ma znaczenie teoretyczne. Stanowi ona, jak już stwierdzono, próbę wyjaśnienia -na gruncie dynamicznej korelacji czynu z osobą - tego, czym jest w rzeczywistości natura społeczna człowieka. Koncepcja jest teoretyczna, a równocześnie empiryczna w tym sensie, że teoria uczestnictwa tłumaczy