woloszyng

Powinności nauczyciela G. Piramowicz 621

kraju.

Ostrzeże, że ani ta nauka, ani inne nie powinny ich zupełnie odrywać od usług w domu, kiedy tego rodzice lub gospodarze wyciągają. Ma być w tej mierze roztropne czasów i zabaw umiarkowanie.

Rozdział III: Nauka rachunkowa.

Potrzeba i użyteczność tej nauki w każdym stanie, w gospodarstwie, w rzemiosłach, w handlu. Sama nauka rachunków zamyka się w Elementarzu.

W dawaniu tej nauki wszystko stosować należy do okoliczności wieku i stanu uczniów.

Ćwiczenia mają być najczęstsze, a zawsze na rozum i na uwngę. Mają być podane wzory dobrych rejestrów gospodarskich i kupieckich, w miarę potrzeb i okoliczności wsi i miasteczek.

Rozdział IV: O rozmierzaniu i budowaniu wiejskim uwagi ogólne.

Ta nauka jako i inne ma być określona względem stanu uczniów'.

Potrzeba i pożyteczność tej nauki.

Łatwość prostego rozmiaru, byle sobie nauczyciel roztropnie w tej mierze postępował.

Ćwiczenia praktyczne w rozmierzaniu gruntów, placów, budynków, ogrodów, pożyteczne i zabawne. Tu należy poznawanie miar i wag krajowych, porównywania o-nych, zwłaszcza na pograniczu z obcymi.

Przy tej nauce zaleci roztropność, żeby nie być oszukanym od drugich w w^ragach i miarach, a oraz sprawiedliwość, aby nikogo w nichże nie ukrzywdzić, przełoży, jak to jest grzech wielki i jaki obowiązek powrócenia.

Względem budowania jaka baczność na bezpieczeństwa, na zdrowie, ile być może, położenie, jakie wygodne przy' największej prostocie rozporządzenie mieszkania, budynków gospodarskich.

Rozdział V: Jak sobie ma nauczyciel postępować w nauce zamiast rzemiosł, względem młynów, tartaków, statków, naczyń i innych podobnych rzeczy.

Oczywista potrzeba i pożytki takowych wiadomości w nauczaniu pospólstwa. Ta nauka nie ma być zawiła i wysoka, ale na samychże rzeczach, o których się tu mówi, okazywana.

Przeczytawszy' nauczyciel z książki np. o młynie, pójdzie z uczniami na samo miejsce, zważać z nimi będzie cały skład, wszystkie części młynu, całą robotę, wnijdzie w rozmowę z młynarzem, każe wszystko zważać uczniom.

Toż dopiero przełoży co dobrego, a co niedokładnego postrzegł, podobnym sposobem i w innych częściach tej nauki postępować sobie będzie, stosując wszystko roztropnie do okoliczności i sposobności miejsca.

Okaże, że niedokładność w' tych rzeczach, wielką szkodę przynosząca, nie tak