WP0177

1.00

B.

X °/

0,00

skala zdolności

Rycino 1.3

Ogjwy dla czterech pozycji testowych ilustrujące wzrost prawdopodobieństwo udzielenia prawidłowej odpowiedzi na daną pozycje testową wraz ze wzrostem ogólnego poziomu zdolności osoby badanej

badanego, którego poziom zdolności równy jest c. Jeżeli zsumujemy prawdopodobieństwa dla wszystkich pozycji testowych na każdym z kilku wybranych poziomów zdolności, to regresja tych sum względem zdolności będzie prawdopodobnie krzywoliniowa. Regresja ta bowiem jest sumą n regresji o kształcie ogiwy, a więc regresji nieliniowych. Jeżeli pozycje testowe są w przybliżeniu jednakowo trudne i jednakowo precyzyjne, to krzywizna regresji ich sum będzie wyraźna. W praktyce jednak pozycje testowe różnią się stopniem trudności i precyzji, toteż związek między wynikami ogólnymi a poziomem zdolności staje się w przybliżeniu liniowy. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy interkorelacje pozycji testowych są niskie (r tetrachoryczne poniżej 0,20). Jeżeli test jest zbyt łatwy lub zbyt trudny (co daje w efekcie skośny rozkład wyników ogólnych), to regresja tych wyników względem poziomów zdolności będzie przypuszczalnie krzywoliniowa. Znormalizowanie takiego rozkładu może się przyczynić do zwiększenia liniowości regresji, pozwalając jednocześnie na traktowanie wyników ogólnych jako pomiarów otrzymanych na skali interwałowej.

Przedstawione tu wnioski wyprowadzone przez Lorda mogą się wydawać niezbyt użyteczne, zwłaszcza gdy warunki testowania minimalizują krzywoliniowość związku między wynikami testowymi a poziomami zdolności, a także wtedy, gdy zastosowano odpowiednie procedury korekcyjne. Należy zaznaczyć, że u podstaw rozumowania Lorda leży założenie, że dany test mierzy tylko jeden czynnik wspólny, a więc jest testem jednowymiarowym (univocal). Nie analizuje on w ogóle testów wielokrotnego wyboru. Ponieważ większość testów nie spełnia podanego wyżej założenia, możliwość uogólnienia wniosków wyprowadzonych przez Lorda jest ograniczona. Zasługą tego autora jest jednak określenie, w jakich warunkach możemy oczekiwać równych jednostek, a w jakich założenie równych jednostek nie jest możliwe.

W ostatnich latach pojawiło się wiele nowych podejść teoretycznych, w ramach których zajmowano się zagadnieniem homogeniczności i heterogeniczności metod testowych. Test idealnie homogeniczny został opisany przez Loevinger (1947). Mierzy ten sam czynnik wspólny u wszystkich badanych i we wszystkich pozycjach

Homogeniczność i heterogeniczność testów