WSP J POLN254133

WSP J POLN254133



Rtruu Grzegorczykom, Kategorie gr ornaty czjjr;


454

z nich uzyskują w poszczególnych językach regularne wykładniki formalne i muszą być wyrażane w sposób bezwzględny: te stanowią kategorie gramatyczne właściwe danemu językowi (dokładniej pojęcie to zdefiniujemy dalej). Inne, wyrażane także formalnie, ale bez owej konieczności i regularności, stanowią kategorie słowotwórcze oraz kategorie pojęciowe wyrażane składniowo.

Relatywizm kategorii gramatycznych

Swoistość struktur pojęciowych poszczególnych języków przejawia się przede wszystkim w odmiennym klasyfikowaniu świata za pomocą słownictwa, (np. jednemu pojęciu angielskiemu to wash odpowiadają polskie dwie nazwy myc i prać-, podział barw jest różny w różnych językach; jednej polskiej nazwie śnieg odpowiada wiele nazw w języku Lapończyków), a także w odmienności kategorii gramatycznych. Wystarczy jako ilustrację z kręgu indoeuropejskiego wymienić różnicę między kategorią rodzaju w języku polskim i angielskim, w którym to odróżnienie występuje jedynie w nazwach istot żywych (z wyjątkiem archaicznego she odniesionego do nazw statków i niektórych innych pojazdów mechanicznych), a także różnice między rodzajem w języku polskim i innych językach słowiańskich, które nie wymagają odrębnej formy przymiotników i czasowników przy rzeczownikach oznacza jących osoby płci męskiej (poi. om poszli, ale one poszły, ros. oni poszli zarówno w odniesieniu do mężczyzn, jak do kobiet). Wiele różnic występuje w systemach koniugacyjnych. np. język bułgarski (i inne bałkańskie) wyróżnia odrębną formę dla tzw. imperceptywu (zwanego potocznie stroną świadka) informującego o zdarzeniu, którego mówiący nie był bezpośrednim świadkiem, ale o którym dowiedział się od kogoś innego.

Oczywiście, o wiele większe różnice ujawniają się przy porówm^aniu języków należących do różnych rodzin. Wystarczy wymienić odrębności w ujmowaniu czasu: np. w jednym z języków meksykańskich musi być uwzględniona informacja o tym, czy opisywana czynność została wykonana po raz pierwszy, czy też jest powtórzeniem czynności wcześniejszej, natomiast w języku cziczeva ze wschodniej Afryki informacja o czynności przeszłej musi odróżniać taką, która miała wpływ na stan obecny, od takiej, która tego wpływu nie miała. Na ten temat istnieje obfita literatura (por. np. Levi-Strauss, 1970). Przystępne omówienie tej problematyki zawiera książka Anny Wierzbickiej (1967).


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSP J POLN254150 472 K. Grzegorczykom, & Szymanek, Kategorie słowotwórcze w perspektywie kogiury
WSP J POLN254155 478 R Grzegorczykom!, B. Szymanek, Kategorie słowotwórere w penpektywic kognitywnej
WSP J POLN254157 R. Grzcgprayk&u&, B Ssynumek. Kategorie słowotwórcze uf perspektywie
WSP J POLN254159 H Grzcgoryzykoiiu. B Szymanek Kategorii słowotwórcza w perspektywie kognitywnej 48
WSP J POLN25433 Znaczenie tłowi - kategoryzacji i wartościowanie 351 zyk. Genus proximum łączy przez
WSP J POLN25435 Znaczenie słowa - kategoryzacja i wartościowanie 353 słów bezpośrednio nazywających
WSP J POLN254246 571 Język polonijny - przenikanie obcych elementów jako odpowiedniki semantyczne wy
WSP J POLN25433724 NOTY O AUTORACH IRENA BaJEROWA, ur. 1921, cm. profesor zw. w Instytucie Języka Po
WSP J POLN254132 KATEGORIEGRAMATYCZNE RENATA GRZEGORCZYKÓW A Pojęcie kategorii gramatycznej. - Relat
WSP J POLN254137 458 Rcn*»U Grzegorczyk#uxi, Kategorie gi anutyczne stkim abstrakty (młodość, miłość
WSP J POLN254147 KATEGORIE SŁOWOTWÓRCZE W PERSPEKTYWIE KOGNITYWNEJ RENATA GRZEGORCZYKOWA,
WSP J POLN254153 R. Grzegorczykom, & Szymanek. Kategorie słowotwórcza w perspektywie kognitywnej
WSP J POLN254134 Kategorie gramatyczne współczesne] polszczyzny 455Kategorie gramatyczne współczesne
WSP J POLN254135 . _ ,    Rcnate Gr&morcrskoum. K-aiegorie
WSP J POLN254136 457 Kategorie gramatyczne współczesnej polszczyzny Współczesny stan rzeczy w zakres
WSP J POLN254139 460- Tryb Renau Cnsegunzyktraa, Kitegone grjnuiycine Istotą tej kategorii jest prze
WSP J POLN254140 461 Kategorie gramatyczne wspótczesnei polszczymy Względy semantyczne ograniczają m
WSP J POLN254141 462 Rcmu GrttgorczyJcoiui, Kategorie gramatyczne U przyniosło się itp. Pierwszy typ
WSP J POLN254142 Kategorie gramatyczne współczesne) polszczyzny 463 Pewne osobliwości wykazuje grupa

więcej podobnych podstron