wypracowania
7

Wypracowania w gimnazjum

iii Argumentacja

(jak w schemacie I, II lub III).

IV Powtórzenie i wzbogacenie tezy lub antytezy

(patrz I, II, III, IV).

Schemat V

Formułuję tezy cząstkowe, częściowo zgadzam się z tezą, częściowo nie, bo mam argumenty za i przeciw

I    Teza:

Pieniądze szczęścia nic dają: według mnie w pewnym sensie dają, w pewnym nic.

II    Argumenty i tezy cząstkowe:

1.    Czy pomagają w relacjach z obcymi:

a)    argument za: przyciągają ludzi,

b)    argument przeciw: przyciągają często ludzi fałszywych.

2.    Czy pomagają w relacjach z bliskimi:

a)    przeciw: odciągają od nich, bo absorbują,

b)    za: pomagają im.

Teza cząstkowa I: W niektórych sytuacjach pomagają w relacjach z ludźmi, w innych nie.

3.    Czy pomagają w rozwoju człowieka:

a)    argumenty za: możliwość podróży, dostęp do szkól, kursów i szeroko pojętej kultury:, książek, płyt, otwierają wstęp na koncerty, spektakle, filmy, do muzeów, na wystawy;

b)    argumenty przeciw: mogą przyczynić się do skoncentrowania się na sprawach materialnych, nie duchowych, przy zdobywaniu wiedzy i czerpaniu ze skarbnic) kultur)' bardziej przydatne są wrażliwość, otwartość umysłu, talent i samozaparcie niż pieniądze.

Teza cząstkowa II: Mogą, ale nie muszą pomagać w rozwoju człowieka.

4.    Jak wpiywają na nasz charakter:

a)    argumenty za: mobilizują do dawania, dzielenia się z innymi i do wytrwałości w zdobywaniu nowych środków,

b)    przeciw: rozleniwiają, sprzyjają skąpstwu i zamykaniu się na potrzeby innych, koncentrowaniu na własnych zyskach.

Teza cząstkowa III: Mogą dobrze, mogą źle wpływać na nasz charakter.

5.    My a wolność:

a)    za: dają niezależność finansową,

b)    przeciw: uzależniają (od wartości materialnych, luksusowych produktów', budzą żądzę posiadania).

Teza cząstkowa IV: W takim samym stopniu budują wolność, jak i ją ograniczają.

III Podsumowanie: zebranie tez cząstkowych i sformułowanie ogólnej:

Nie można jednoznacznie powiedzieć, że pieniądze dają szczęście lub nie, są argumenty przemawiające i za tym, i za tym.

Język rozprawki

jest charakterystyczny. Już samo słowo rozprawka przywodzi na myśl raczej styl naukowy i publicystyczny niż potoczny albo literacki. I słusznie - używamy precyzyjnych sformułowań oraz charakterystycznych zwrotów mających na celu przekonanie czytelnika lub podkreślenie, że wyrażamy nasze sądy i opinie i że jesteśmy przekonani o ich słuszności.

Gdy formułujemy tezę, możemy na przykład użyć sformułowań:

1.    Kiedy zgadzamy się ze stanowiskiem zawartym w temacie pracy:

•    Wpełni zgadzam się z tezą sformułowaną w temacie...

•    Będę starał się bronić tezy, iż...

2.    Kiedy nie zgadzamy się z przytoczonym w temacie pracy poglądem:

•    Powszechnie sądzi się, że... Jednak ja zajmuję w tej sprawie odmienne stanowisko...

•    Nie mogę zgodzić się z opinią, iż...

•    Nie mogę zgodzić się z tezą zawartą w temacie...

•    Wbrew temu, co na ten temat mogliby sądzić inni, uważani że...

•    Zamierzam polemizować z tezą zawartą w temacie.

•    Nie sposób zgodzić się z poglądem, iż...

3.    Kiedy formułujemy własną, zmodyfikowaną tezę:

•    Moja teza brzmi...

•    Uważam, że...

•    Jestem zdania, że...

•    Sadzę, iż...

4.    Jeżeli temat sformułowany jest w formie pytania, możemy napisać na przykład:

•    Odpowiadam twierdząco na pytanie zawarte w temacie.

•    Na pytanie zawarte w temacie muszę odpowiedzieć przecząco.

19