zagadnienia egzaminacyjne z teorii literatury

Alegoria: hermetyczne użycie slego -ii zawdzięczamy Filonowi z Aleksandrii, między innymi autorowi dzieła „Alegorie praw”. Pilon łączący żydowską teologię z hellenistyczną filozofia, po raz pierwszy zastosował egzegezy biblijnej, standardowe greckie metody wykładni alegorycznej zwanej hyponoia), używane do objaśniania zagadkę wy eh miejsc w poematach Homera i Hezioda lub mitach greckich, gdzie poszczególnym postacią przypisywano określone prawdy psychologiczne lud filozoficzne. Swoje teologiczne ugruntowane alegoria uzyskała dzięki św. Pawłowi, który w liście do Galarów przedstawił Sarę i Hegara jako alegorie dwóch przymierzy: starego związanego z niewolą, i nowego związanego obietnicą wolności. W ten sposób alegoria nabrała nowego znaczenia i z retorycznej figuiy myśli przekształciła się w figurę topograficzną, opisując relacje między Starym i Nowym Testamentem w ramach chrześcijańskiej ekonomii zbawienia. W myśl tej zasady wszystkie wydarzenia opisane w Starym Testamencie odczytywano jako pretigurację zdarzeń ewangelicznych. W ten sposób alegorię wpisano w strukturę Pisma Świętego stało się podstawą,jego interpretacji: czyLi aJegcrezy stosowanej przez cale stulecia w egzegezie patrystycznej, między dwoma wykładnikami Pisma toczył sic między zwolennikami interpretacji dosłownej i zwolennikami interpretacji alegorycznej i jeszcze w XIV wieku .PanLe.przekorny.waLze każiiy. tekst.posiada.dwa.znaczenia: „.taklace uzy_.skujerr.y.zjega. 1 Lte.r_ . i to, które uzyskujemy zc znaczenia owych liter: pierwsze nazywamy literalnym, drugie alegorycznym lub mistycznym. Ostatecznie zwyciężyli alegoryści znacznie różnicują poziomy znaczenia duchowego. Tak powstała około IV wieku obowiązująca w okresie patrystycznym doktryna hcrmeneutyczna o poczwórnym sensie Pisma której najzwięźlejszyra wyrazem jest późny wiersz (Xl!Iw.) „sens dosłowny poucza o dziejach, sens alegoryczny o tym w' co powinniśmy wierzyć, sens moralny tyczy tego, jak trzeba postępować, a sens alegoryczny wskazuje ceł ostateczny”. W późnym średniowieczu alegoria została podniesiona do rangi zasady metafizycznej, zgodnie z przekonaniem o ścisłej więzi między stworzeniem a stwórcą, który' stal się autorem księgi o podwójnym znaczeniu.