Łacina

Wzór odmiany:

Indicativus pracscntis passivi:

Koniugacje

1)    narror (jestem opowiadany, opowiadają o mnie) 2)    narra-ris 3)    narra-tur	II mone-or (jestem upominany, upominają mnie) mone-ris mone-tur
1)    narra-mur 2)    narra-mini 3)    narra-ntur	mone-mur mone-mlni mone-ntur
III 1)    leg-or (jestem czytany, czytają mnie) 2)    leg-e-ris 3)    leg-I-tur	IV audi-or (jestem słuchany, słuchają mnie) audi-ris audi-tur
1)    leg-I-mur 2)    leg-i-mlni 3)    leg-u-ntur Indicativus imperfecti passivi:	audi-mur audi-mlni audi-u-ntur
I	11
1)    narraba-r (byłem opowiadany, opowiadali o mnie) 2)    narraba-ris 3)    narraba-tur	moneba-r (byłem upominany, upominali mnie) moneba-ris moneba-tur
1)    narraba-mur 2)    narraba-mlni 3)    narraba-ntur	moneba-mur moneba-mlni moneba-ntur
III	IV
1)    legeba-r (byłem czytany, czytali mnie) 2)    legeba-ris 3)    legeba-tur	audieba-r (byłem słuchany, słuchali mnie) audieba-ris audieba-tur

I) lonol)ii-mur )) logebu-mTni I) legcbu-ntur

audicba-mur

audicba-mini

audicba-ntur

|I«vhkm. W języku łacińskim strony biernej używa się znacznie częściej niż w języku polskim, |nlii> sposoby tłumaczenia passivum mogą być różne. Należy zwracać uwagę na poprawne IllllllllO/.unlo na język polski. Najczęściej zamieniamy stronę bierną na czynną, np. liber a pucro IfMlIlir książka jest czytana przez chłopca - chłopiec czyta książkę. Widzimy, że przy zamianie iisnllll działająca występująca często z przyimkiem a, ab - staje się w języku polskim podmiotem. laMI w zdaniu łacińskim nic jest wymieniona osoba lub rzecz, która czynność wykonuje, to luklo zdanie tłumaczymy przez polską formę bezosobową, np. auditur - słyszy się, audiebatur słyszano, słuchano.

Odmiana zaimków wskazujących

Nliiguluris

Nom. illc illa illud (tamten, ów) (len. illius Dul. illi

Al)!!, illum illam illud Aid. illo illa illo

Nom. idem cadcm idem (ten sam) (len. ciusdem

Dal. cidcm

Acc. cundem eandcm idem AM. codem eadem codcm

Pluralis

illi illac illa illorum illarum illorum illis

illos illas illa illis

eidem (iidcm)    eaedem    eadem

eorundcm    earundem    corundcm

eisdem (iisdcm, isdem) eosdcm    easdem    eadem

eisdem (iisdcm, isdem)

Ćwiczenia

1.    Przetłumacz: Ut saluto, ita salutor. Cuncti, qui adsunt, verbis oratoris oxcilabantur. Illius oratoris verba diu memoria tenebantur. Miseri sunt ci, (|iii non amantur. Reliąuiae theatrorum Graccorum et Romanorum a multis visitantur. Vestigia imperii Romani ublquc in Europa invcniuntur. Daedalus Alhcniensis a Minoe, Cretae regc, in labyrintho cum filio Icaro clauditur.

2.    Zmień w podanych zdaniach activum na passivum: Medlcus te visitabat. Vos illum cibum parabatis. Tu amicum ad aegrotum vocas. Vos salutamus.

3.    Utwórz gen. i abl. sing. oraz nom. i gen. plur. od wyrażeń: ille clarus orator, illud antiquum templum, illa magna victoria, idem vir celeber, idem notum forum, eadem bona mater.

4.    Przetłumacz zwroty i sentencje: Homo locum ornat, non homlncm locus. Caclum nón animum mutant, qui trans marę currunt. Trahrmur omnes