11122011063

międzynarodowej i europejskiej terminy i definicje dotyczące normalizacji, doprowadzając do zgodności terminologii polskiej w tym zakresie z terminologią międzynarodową i europejską. W odniesieniu do dokumentów normatywnych norma ta precyzuje, że termin dokument normatywny jest terminem rodzajowym, obejmującym takie dokumenty, jak:

-    normy,

-    specyfikacje techniczne,

-    kodeksy postępowania,

•. ■— przepisy.

Przez dokument należy rozumieć jakikolwiek nośnik informacji z utrwaloną na nim lub w nim informacją.

Norma to przyjęty na zasadzie konsensu i zatwierdzony przez upoważnioną jednostkę organizacyjną dokument ustalający - do powszechnego i wielokrotnego używania - zasady, wytyczne lub charakterystyki odnoszące się do różnych rodzajów działalności lub ich wyników i zmierzający do uzyskania optymalnego stopnia uporządkowania w określonej dziedzinie.

Konsens to ogólne porozumienie, charakteryzujące się brakiem zasadniczego sprzeciwu znaczącej części zainteresowanych w odniesieniu do istotnych zagadnień, osiągnięte w procesie rozpatrywania poglądów wszystkich zainteresowanych stron i zbliżenia przeciwstawnych stanowisk.

Normy ustanawiane są w wyniku konsensu z uwzględnieniem poziomu techniki oraz uznanych reguł technicznych, a także praktyki, i powinny mieć na celu uzyskanie optymalnych korzyści społecznych.

Specyfikacja techniczna to dokument ustalający wymagania techniczne, które powinien spełniać wyrób, proces lub usługa.

Kodeks postępowania to dokument zalecający sposoby postępowania lub procedury dotyczące projektowania, wytwarzania, instalowania, obsługiwania lub wykorzystania wyposażenia, układów lub wyrobów. Podobnie jak spec\ fi-kacja techniczna, może on być normą, częścią normy lub może być niezależny od normy.

Przepis to dokument ustalający obowiązujące reguły prawne, przyjęty przez organ władzy.

Norma winna wykazywać następujące cechy:

-    forma pisemna,

-    charakter nieobowiązujący (fakultatywny), czyli dobrowolność stosowania.

-    uzgodnienie treści normy przez zainteresowanych lub stwierdzenie, że nie występuje sprzeciw w odniesieniu do treści,

-    powszechne zastosowanie,

-    powszechna dostępność (publikowanie w aktualnościach normalizacji).

-    akceptacja przez uznaną instytucję normalizacyjną,

-    brak ingerencji ze strony organów władzy w treść normy.

Mi

Z

Miedznurodom — Repoiuiny —i jf

94

Narodom —j Zakładom- —|

v

* 5 5 S. ■•= s

£

O U 3

= 5 z

Dnedaiw (przedmiot) Z

- Terminologia Spccvfikaqa

>? — Pobieranie i badanie próbek A / Metody badań i anaiizv

Ograniczenierocwodnota Kłac*fikaq«

r- Przepisy tRftMOR ' Pakowanie, transport przechowywanie

Rys. 5 Przestrzeń normalizacyjna według T.R.B. Sandersa Źródło: [92],

Zakres treściowy norm może być różny. Klasyfikuje się je zazwyczaj z uwzględnieniem aspektów, dziedzin i szczebli normalizacji. Te trzy kierunki rozbudowy klasyfikacji norm składają się na pojęcie przestrzeni normalizacyjnej 1°-1- Pojęcia tego nie można interpretować jako przestrzeń matematyczną, a jedynie jako sposób na zilustrowanie trzech ważnych ukierunkowań działalności normalizacyjne).

Przedmiot normalizacji to obiekt, który ma podlegać znormalizowaniu, natomiast dziedzina normalizacji to grupa powiązanych ze sobą przedmiotów normalizacji. Za dziedziny normalizacji mogą być uznane np.: transport, budownictwo. różne gałęzie przemysłu, rolnictwo, leśnictwo, nauczanie, miernictwo, informatyka, włókiennictwo, górnictwo itp.

Normalizacja może być ograniczona do poszczególnych aspektów przedmiotu normalizacji. Typowe aspekty normalizacji to terminologia, metody badań. pakowanie, transport, przechowywanie, systemy zapewniania jakości, ochrona środowiska itp.

Szczebel normalizacji to geograficzny, polityczny łub ekonomiczny jej zasięg. PN-N-02000:1994 wyróżnia:

- normalizację międzynarodową,