17

Wykład nr 7, 8	PODSTAWY ZARZĄDZANIA Skrypt wykładów 2003/2004	20.11.2003
		21.11.2003

WYMIAR KONFIGURACJI odzwierciedla kształt struktury; odnosi się do sposobu

rozczłonkowania struktury organizacyjnej:

•    rozczłonkowanie pionowe (spiętrzenie kierowania) - mierzone liczbą szczebli zarządzania (odnosi się do sprzężeń hierarchicznych

•    rozczłonkowanie poziome - odnosi się do liczby wyróżnionych komórek, stanowisk pracy na danym szczeblu, mierzone rozpiętością kierowania - liczba osób bezpośrednio podporządkowana danemu kierownikowi

UJĘCIA ROZPIĘTOŚCI KIEROimiA:

-    formalna - liczba osób formalnie podporządkowana danemu kierownikowi (wynika z regulaminu organizacji)

rzeczywista - liczba osób rzeczywiście podporządkowana danemu kierownikowi (nie musi być równa formalnej)    .

-    potencjalna - liczba osób, którymi dany kierownik w danych warunkach może skutecznie kierować (najważniejsze znaczenie)

Tm trudniejsze zadania, tym potencjalna rozpiętość kierowania jest mniejsza, dlatego wykres rozpiętości kierowania przybiera formę piramidy. Potencjalna rozpiętość kierowania jest ograniczona. Wyraża ona możliwości. Im kierownik ma wyższe kwalifikacje tym większa może być potencjalna rozpiętość.

Rzeczywista rozpiętość powinna być równa potencjalnej. Jeśli jest mniejsza to mamy do czynienia z nadmiernym rozczłonkowaniem w poziomie struktury. Jeśli jest większa to kierownik nie może skutecznie kierować taką liczbą podwładnych.

Współzależność: SPIĘTRZENIE - ROZPIĘTOŚĆ KIEROWANIA

Zmniejszając spiętrzenie kierowania powodujemy zwiększenie rozpiętości kierowania i na odwrót -wysmuklając strukturę zmniejszamy jej rozczłonkowanie.

W smuklej strukturze organizacyjnej informacje od jednych wydających je przechodzą przez poszczególne szczeble. Informacja ta jest stopniowo zniekształcana (zafałszowana). Podobnie decyzja wydana przez kierownika też jest interpretowana. To sprawia, że sensowne staje sic spłaszczanie struktury organizacyjnej. Eliminować szczeble pośrednie możemy, gdy rozpiętość kierowania rzeczywista jest mniejsza od potencjalnej - do momentu kiedy stają się sobie równe.

WYMIAR CENTRALIZACJI odnosi się do sposobu rozmieszczenia uprawnień decyzyjnych. Centralizacja jest tym większa im więcej uprawnień decyzyjnych i większym zakresie spraw zlokalizowano na tym wyższym szczeblu w hierarchii zarządzania. Procesem przeciwnym jest decentralizacja - gdy przesunięto uprawnienia na niższy-'szczebel.