15 (2)

2.3. Renesans MSP - ostatnie ćwierćwiecze XX stulecia 59

futurologicznych książek Global Parado^¹. Jej podtytuł brzmi: „Im większa światowa gospodarka, tym bardziej wpływowi (powerful) są w niej najmniejsi gracze”. Z drugiej, raport OECD, opublikowany w tym samym mniej więcej czasie, wyraźnie stwierdza, że globalizacja jest zagrożeniem dla znacznej większości MSP. Tylko niewielka część tego sektora może być jej beneficjentem⁵⁸. Globalizacja jest przejawem szerszego procesu internacjonalizacji poszczególnych gospodarek narodowych, a schodząc na niższy poziom analizy - internacjonalizacji działalności przedsiębiorstw⁵⁹. Do niedawna internacjonalizacja była udziałem niemal wyłącznie firm dużych. ICT, liberalizacja rynków, integracja regionalna itd. zmieniły ten stan. Małym i średnim przedsiębiorstwom coraz łatwiej wychodzić poza swoje dotychczasowe rynki. To nie jest zjawisko masowe, ale coraz częściej spotykane, dające szansę rozwoju najbardziej dynamicznym⁶⁰.

B. Carlsson podkreśla, że globalizacja prowadzi do zaostrzenia konkurencji na ■.vszystkich rynkach. Coraz trudniej jest jednej firmie panować nad wieloma rynkami, z których każdy też coraz bardziej się dywersyfikuje. Kontrola poszczególnych relacji produkt-rynck jest wówczas bardzo trudna. Tym bardziej, że rynkowa rzeczywistość zmienia się bardzo szybko. Niestabilność, ciągłe turbulencje są jej trwałym elementem. ..Dlatego wiele korporacji stwierdziło, że konieczny jest »powrót do podstaw«, aby 'kupić się na kluczowych kompetencjach, porzucając działalności peryferyjne, czyli że :rzeba zmniejszyć swe rozmiary, zrestrukturyzować się itd.”⁶¹. Niepewność, prowadząca Jo trudności w sprawnym zarządzaniu dużymi organizacjami, obniża próg minimalnej 'kali efektywności⁶². Przedsiębiorstwa oferujące homogeniczny asortyment produktów mogą też, w takiej sytuacji, zmniejszać swe rozmiary, by część kosztów stałych uczynić zmiennymi⁶³.

Na to samo wskazuje J. Naisbitt. Jego konkluzja jest następująca: „Ekonomia skali nidaje pole ekonomii zakresu, odkrywając zalety synergii, elastyczności rynkowej l przede wszystkim, szybkości”⁶⁴. Dla J. Naisbitta globalizacja jest, po rozwoju ICT, '.olejnym czynnikiem, który zdecydowanie sprzyja sektorowi MSP: „Gdy świat integruje 'ię pod względem gospodarczym, jego elementy składowe stają się coraz liczniejsze, mniejsze i coraz ważniejsze. A więc, globalna gospodarka rośnie, podczas gdy rozmiary jej części zmniejszają się. (...) Im większa i bardziej otwarta staje się gospodarka światowa, tym bardziej będzie zdominowana przez małe i średnie przedsiębiorstwa”⁶⁵. To właśnie J. Naisbitt nazywa globalnym paradoksem. Stawia kontrowersyjną tezę, że im bardziej -'Tiki są zintegrowane, tym bardziej są zróżnicowane. Co w konsekwencji prowadzi do

⁵⁷ J. Naisbitt [1995|.

* Globalisation... [1997].

⁵⁹ Szerzej na temat tych procesów oraz ich wpływu na sektor MSP patrz N. Daszkiewicz [2003, 2004].

“ Patrz także P.A. Julien. A. Joal, L. Dcshaies [19941; D. Smallbone, A. Cumbers, R. Leigh |1996|; L Acs, B. Carlsson, R. Thurik [1996]; S.B. Prasad [1999]; A. Rogut [2002]; T. Łuczka [2002],

⁴¹ B. Carlsson [1996] s. 70.

“ L. White |1981],

⁹³ Jednocześnie niepewność może skłaniać do wzrostu zapasów, co preferuje firmy większych rozmiarów. Patrz ibidem.

^M J. Naisbitt [1995] s. 14.

⁴⁵ Ibidem ss. 16-17.