214

214

Przy większych rozstawach podpór (w granicach 10-^12 m), kiedy brak jest podpór pośrednich, stosowane są wiązary wieszarowe: jedno- lub dwu-wieszakowe (rys. 3.11). Konstrukcje te tym się różnią od poprzedniej, że obciążenie z dachu przenoszone jest nie za pośrednictwem słupów, lecz zastrzałów na ściany zewnętrzne budynku. Do słupów, tzw. wieszaków, podwiesza się za pomocą „chomąta” (strzemienia) ściąg lub tram, na którym opiera się belki jak na rys. 3.11. Belki stropu mogą opierać się na podciągu biegnącym wzdłuż budynku, zawieszonym na wieszaku w analogiczny sposób jak ściąg (tram). Wiązary wywołują duży nacisk na ściany, dlatego ściągi układa się na murłatach lub na ścianie, której ostatnie warstwy przemurowane są cegłą na zaprawie cementowej.

W budynkach o niewielkiej rozpiętości, ok. 3,58 m, które usytuowane są wzdłuż istniejącego budynku, wykonuje się tzw. dachy pulpitowe (rys. 3.12). Główną zasadą przy wykonywaniu tych dachów jest ustawienie ramy stolcowej przy ścianie „sąsiada”. Rama stolcowa podtrzymuje płatew górną, na której opierają się krokwie.

Układy konstrukcyjne dachów jednospadowych zbliżone są do rozwiązań dachów dwuspadowych z pojedynczym stolcem (ramą stolcową), stanowiąc niejako ich połowę. Dachy wielopołaciowe oparte na rzucie prostokąta są bardzo liczną rodziną. Zaliczamy do nich m.in. dachy czterospadowe, półszczytowe, mansardowe (rys. 3.13) czy też tzw. dach polski (uskokowy) (rys. 3.1). Do grupy tej należą również dachy oparte na rzucie różnym od prostokąta (rys. 3.6). Dachy te w zasadzie opierają się na poznanych już konstrukcjach ustrojów dwupołacio-wych, jednak o bardziej rozbudowanych węzłach.

Na rysunku 3.13 przedstawiono dach mansardowy. Stosuje się go wówczas, gdy chcemy wykorzystać poddasze głównie na pomieszczenia mieszkalne. Więźba składa się z tych samych elementów co pozostałe dachy. Wszystkie powyższe konstrukcje dachów mają jednak typowe elementy jak okap czy kalenica, które można rozwiązać w różnorodny sposób. W zależności od przyjętego sposobu dolnego oparcia krokwi dach przy okapie może przyjąć rozwiązanie belkowe (rys. 3.14a) lub krokwiowe (rys. 3.14b). Sposoby łączenia elementów więźby w kalenicy przedstawiono na rys. 3.15.

Rys. 3.11. Wieszarowy wiązar dachowy z wieszakiem podwójnym; 1 — krokiew, 2 płatew kalenicowa, 3 — płatew pośrednia, 4 — płatew dolna, 5 — tram, ściąg, 6 — kleszcze, 7 — rozpora, 8 — zastrzał, 9 — krzyżulec, 10 — wieszak, 11 — miecz, 12 — belka stropu, 13 — przypustnica