205

5.2. URZĄDZENIA I INSTALACJE SPRĘŻONEGO POWIETRZA

zawierające dwie sprężarki, zbiorniki sprężonego powietrza oraz urządzenia sterujące i zabezpieczające. Zespól sprężarkowy jest całkowicie zautomatyzowany o dużej pewności pracy.

Spotykane są również rozwiązania, w których każdy wyłącznik ma własny agregat sprężarkowy, tworzący wraz z wyłącznikiem jedną konstrukcję. Rozwiązanie takie jest droższe aniżeli przy zasilaniu grupowym.

5.3. KONDENSATORY I KOMPENSACJA MOCY BIERNEJ

Przepływ prądu przez elementy systemu zawierające reaktancję (linie, dławiki itp.) a także praca przy małym współczynniku mocy cosę powodują — przy stałej wartości mocy czynnej — zwiększenie wartości prądów roboczych, czego następstwem są:

—    zwiększone straty mocy i energii czynnej,

—    zwiększone spadki napięć w liniach zasilających i transformatorach,

—    konieczność instalowania urządzeń i aparatów o większych mocach i prądach znamionowych (transformatory, łączniki i in.), oraz przewodów o większych przekrojach żył.

Zapotrzebowanie na energię bierną pokrywają źródła tej energii, którymi mogą być:

—    generatory,

—    kompensatory synchroniczne,

—    silniki synchroniczne i indukcyjne synchronizowane,

—    kondensatory,

—    linie elektroenergetyczne (pojemności własne).

Jednak najlepszym rozwiązaniem jest ograniczenie poboru mocy biernej, a więc praca urządzeń przy dużym współczynniku mocy, co uzyskuje się przez prawidłowy dobór i eksploatację urządzeń odbiorczych, a głównie przez eliminowanie pracy jałowej urządzeń i przy niewielkich obciążeniach.

Koszty dostawy energii biernej są związane przede wszystkim ze stratami energii czynnej na jej wytworzenie i przesłanie. Zależą one od rodzaju źródła tej energii, liczby stopni transformacji oraz odległości od miejsca jej wytworzenia do odbiorników i są określone tzw. równoważnikiem energetycznym mocy biernejk_ek przedstawiającym zapotrzebowanie na energię czynną w kilowa-togodzinach do wytworzenia t przesyłu jednej kilowarogodziny energii biernej.

Wartości współczynników k_ek wynoszą od 0,02 na szynach elektrowni, 0,03—0,08 przy transformatorach zasilających stacje elektroenergetyczne o napięciu 110 kV i wyższym do,-0,10-0,15 przy transformatorach w zakładach przemysłowych i sieciach zasilanych napięciem 6h-20 kV.

Ograniczenie przesyłu energii biernej i praca urządzeń przy założonym, odpowiednio dużym współczynniku mocy (kompensacja mocy biernej) może być

205