Bahrynowska Fic str 214 215

sprawność na to pozwala, a przećwiczenie o<J razu trudniejszych ruchów. Wśród tej mnogości kryteriów podziału metod nauczania wspólnym dla wszystkich jest kryterium psychologiczne, oparte na działaniu zmysłów i wewnętrznych odczuciach zadowolenia i motywacji do ćwiczeń. Wyróżnia się następujące mechanizmy:

1.    Mechanizm sensoryczny (bodźce wzrokowe, dotykowe, słuchowe - metody nauczania, odtwórcze, ścisłe),

2.    Mechanizm emocjonalno-motywacyjny (metody proaktywne, bardzo łubiane przez ćwiczących, gdzie nie narzuca się jednego wzoru wykonania zadania).

3.    Mechanizm poznawczy - współcześnie bardzo propagowany, chociaż w zajęciach wychowania fizycznego nie może być jedynym branym pod uwagę (ciekawość, chęć sprawdzenia się w nowym zadaniu, własna potrzeba udziału w kulturze fizycznej).

Prowadząc ćwiczenia fizyczne różnymi metodami, nauczyciel powinien stale pamiętać o wszechstronnym wpływie ćwiczeń na organizm w aspekcie anatomicznym, fizjologicznym i psychicznym. Przy ćwiczeniach należy zawsze w sposób przemyślany zapewnić bezpieczeństwo ćwiczącym i pamiętać o tym, że wypadki mogą nastąpić z pozornie błahych powodów.

Formy organizacyjne w procesie nauczania ćwiczeń fizycznych

Formami organizacyjnymi nauczania wychowania fizycznego są: lekcja szkolna, wycieczka, zajęcia śródlekcyjne, imprezy rekreacyjne itd.

Formami organizacyjnymi o mniejszym zakresie są:

•    formy podziału uczniów,

•    formy porządkowe,

•    formy prowadzenia zajęć.

Formy podziału uczniów

Nauczyciel, mający pod opieką większą grupę ćwiczących, stosuje różne formy podziału uczniów, co pozwala na lepsze przeprowadzenie lekcji. Są to: zastępy stałe o różnej liczebności, zależnie od liczby dzieci w klasie (np. gimnastyka przyrządowa, a także we wszystkich innych dyscyplinach sportowych), zastępy sprawnościowe i zastępy sprawnościowo-zmienne.

Ważną funkcję w zastępach pełnią zastępowi, którzy powinni umieć utrzymać porządek i stawiać wymagania. Często potrafią oni demonstrować i korygować zadania ruchowe.

Dodatkowe podziały to drużyny, grupy, pary.

Formy porządkowe

Jest to ustawienie podstawowe: szereg, dwuszereg, rząd itp. Ustawienie ćwiczebne: luźno, gromadka, półkole, kolumna ćwiczebna. Odliczanie, zwroty w miejscu, w ruchu itp.

Formy prowadzenia zajęć

Formy prowadzenia zajęć dotyczą strony organizacyjnej przebiegu ćwiczeń i są ściśle związane z metodami realizacji zadań.

Wyróżnia się następujące formy prowadzenia zajęć:

Forma frontalna: polega na tym, że wszyscy uczniowie w tym samym czasie ćwiczą (wykonują zadania), a nauczyciel pokazuje i nadzoruje wykonywanie ćwiczeń.

Forma zajęć w zespołach: polega na tym, że ćwiczący w każdym z zespołów wykonują zadania, pojedynczo lub w parach, po czym wstępują z powrotem do zespołu.

Forma zajęć w zespołach z dodatkowymi zadaniami: polega na tym, że ćwiczący oprócz ćwiczeń jednakowych dla wszystkich dodatkowo wykonują swoje zadania indywidualne (ćwiczenia powinny być proste, bezpieczne i atrakcyjne).

Forma stacyjna: polega na tym, że uczniowie ćwiczą jeden po drugim na wielu stacjach, które składają się na obwód stacyjny. Na poszczególnych stacjach przeprowadza się określone ćwiczenia kształcące nawyki i umiejętności ruchowe lub doskonalące określone cechy motoryczne.

Przykłady obwodów stacyjnych

1.    Obwodów stacyjnych jest tyle co zastępów i każdy zastęp ćwiczy na jednym z nich.

2.    Wszystkie stacje włączone są do jednego obwodu, na którym ćwiczą wszyscy uczestnicy lekcji.

Forma obwodu ćwiczebnego: jest podobna do formy stacyjnej. Różnica polega nie tylko na dostosowaniu tych form do odmiennego rodzaju zadań, lecz również na tym, że w formie obwodu ćwiczebnego nauczyciel rozstawia uczniów

Ryc. 80. Przebieg zajęć stacyjnych na trzech obwodach.

215