CCF20090831239

454 Indywidualność realna sama w sobie

i rzeczywistości, świadomość dowiaduje się ze swego dzieła. W dziele więc świadomość staje się dla siebie taka, jaką jest naprawdę, i zanika to puste pojęcie, jakie miała ona o sobie samej.

W tej podstawowej sprzeczności dzieła, które jest prawdą tej indywidualności dla siebie w sobie samej realnej, wszystkie momenty indywidualności występują więc albo znowu jako sprzeczne ze sobą; albo też: dzieło, jako treść całej indywidualności, przeniesione z działania (które jest jednością negatywną i trzyma na uwięzi wszystkie wchodzące tu w grę momenty) w^T sferę bytu, puszcza wolno wszystkie te momenty, one zaś w elemencie trwałego istnienia (des Bestekens)

: stają się w stosunku do siebie obojętne. Pojęcie i rze-! czywistość oddzielają się więc od siebie jako coś, co jest 2931 celem i jako coś, co jest pierwotną istotnością, przy czym i jest sprawą przypadku, czy cel ma w sobie prawdziwą (..istotę, czy też celem stał się byt sam w sobie. Podobnie oddzielają się od siebie pojęcie oraz realność jako przejście do rzeczywistości i jako cel, tzn. jest sprawą przypadku, czy wybrane zostały właśnie te środki, które wdrażają ceł, I wreszcie, bez względu na to, czy wszystkie te zewnętrzne momenty razem stanowią jedność, czy nic, całe jednostki jest znowu czymś

przypadkowym w stosunku do rzeczywistości w ogóle; szczęście ¹ może działać zarówno na korzyść źle określonego celu i źle wybranych środków, jak i przeciw nim.

; Jeśli tedy świadomość w dziele, które stworzyła, zdaje | sobie sprawę z przeciwieństwa tego, czego chciała, i tego,

| co zostało dokonane, celu i środków, a także z przeci-

wieństwa tych wszystkich momentów wewnętrznych razem wziętych i rzeczywistości — a ogólnie biorąc wyraża . się w tym przypadkowość jej działania — to jednak występuje tu również jedność działania i jego konieczność ². Ta druga strona bierze górę nad pierwszą i doświadczenie przypadkowości działania staje się samo tylko doświadczeniem przypadkowym. Konieczność działania polega na tym, że cel zostaje w sposób absolutny odniesiony do rzeczywistości i ta właśnie jedność ³ stanowi pojęcie działania: działa się dlatego, że działanie samo wsóbie i dla siebie jest istotą rzeczywistości ⁴.

W dziele ujawnia się wprawdzie jako rezultat przypadkowość odróżniająca to, co zostało dokonane, od zamierzenia i dokonywania, i to doświadczenie (które, jak się wydaje, musi być prawdziwe) sprzeczne jest z podanym właśnie pojęciem działania. Jeśli jednak przyjrzymy się pełnej treści tego doświadczenia, to .okaże się, że treścią tą jest dzieło zanikające ⁵. Tym,

!co się utrzymuje, nie jest jednak zanikanie. Ono samo jest 'czymś rzeczywistym i związanym z dziełem i zanika wraz z zanikaniem dzieła. To, co negatywne, samo ginie wraz z tym, co pozytywne, wraz z tym, czego negacją ono jest.

To zanikanie zanikania zawarte jest w samym pojęciu i indywidualności realnej w sobie samej. Tym bowiem, /

Szczęście (das Gltick) w znaczeniu szczęśliwego trafu, a więc już nie jak poprzednio niezachwiana zgodność jednostki i rzeczywistości.

Doświadczenie świadomości wykazało nieadekwatność indywidualności i rzeczywistości; ale dalsza dialektyka doświadczenia wykazuje ich. adekwatność w postaci rzeczy samej.

Jedność celu i rzeczywistości.

Patrz przypis na Str. 57. ' ,

^Dzieło j_est w ogóle czymś przemijającym, czymś, co prze^' grę innych sil i interesów gaśnie i przedstawia sobą realność indywidualności raczej jako zanikającą, niż jako spełnioną²¹ (str. 457).

Hegel — Fenomenologia ducha