Masaż0002

'■mmmmmm

Patofizjologia i postępowanie zachowawcze W obrzęku' limfatycznym

10-13 Iwemio 200} r KnlarjynaOchollk Hospicjum hu. Lazarut w Krakowlt

. CeleJi-zasady p ostęp owania fizjoterap eutycznego w obrzęku'limfaty cznym

Postępowanie fizjoterapeutyczne pozwala osiągnąć wymierny efekt obiektywny l^;śubiektywnyrPelni ono zasadniczą rolę w rozwiniętym klinicznie OL.i«polega na:ręcznym masażu^drćńążiiy iimfatycznym, leczeniu komjircsyjiiym, ćwiczeniom fizycznym i oddechowym, unoszeniu kończyfty. ^:1 •.    '>& . ■ ’

Masaż polega na głaskaniu, okłepywaniu i delikatnym uciskaniu skóry. Prowadzony iest on z takim

naciskiem, by nie dopuścić do zaczerwienienia skóry. Rozpoczyna się go centralnie od obszarów niezajętych

obrzękiem (szyja, brzuch, klatka piersiowa, grzbiet) i stopniowo przechodzi obwodowo na obrzękniętą

kończynę. Masuje się stronę brzuszną i grzbietową ciała po kilkanaście minut. Szczególną uwagę poświęca się

miejscom twardszym i bardziej obrzękniętym. Nic stosuje się żadnych środków poślizgowych, dla zwiększenia

%-*__________ . -------------------------

kontaktu dłoni osoby masującej ze skórą chorej. Masaż ma na celu mechaniczne opróżnienie drobnych,

powierzchownych naczyń chloimych oraz pobudzenie do skurczu naczyń chłonnych większych, głębiej

położonych. W ten sposób przemieszcza się dośrodkowo chlonkę z obszarów masowanych, tworząc puste

łożysko dla splywujinify-zlcrenów położonych obwodowo. W trakcie masażu uaktywniają się także połączenia

między limfotomami, czyli obszarami o odrębnym spływie chlonki. Dzięki temu możliwe jest jej usunięcie z

rejonów, które zostały pozbawione naturalnego spływu po operacji chirurgicznej lub radioterapii.

Systematycznie prowadzony masaż zapobiega także zwłóknieniu tkanki limfalycznej i śródmiąższowej. Jest

właściwie jedynym sposobem postępowania zachowawczego w przypadku zajęcia przez OL tułowia.

Bezwzględne przeciwwskazania do wykonywania drenażu obejmują: ostre zapalenie z ogólna reakcją, ostrą

zakrzcpicę naczyń i-dckoinpcnsację krążenia.

W Jęczeniu kompresyjnym stosuje się masaż pneumatyczny oraz bandażowanie lub noszenie opasek elastycznych. Masaż pneumatyczny, wykonywany jest zawsze bezpośrednio po masażu ręcznym. W tym celu stosuje się jedno lub wiclokoinorowe rękawy generujące zmienne ciśnienie do ok. 40h60,.mmHg. Stosunek kompresji do relaksacji rękawa wynosi najczęściej jeden do trzech. Przed masażem kończyna ochraniana jest rękawem bawełnianym. W przypadku zajęcia przez obrzęk dłoni i palców, dodatkowo bandażuje się palce. Masaż „może trwać nawet do kilku godzin, choć największy efekt terapeutyczny uzyskiwany jest w pierwszych kilkunastu minutach terapii! Odpowiednio prowadzony masaż pneumatyczny ma na celu szybkie usunięcie chlonki z zajętej kończyny. Uczynnia on dotychczas niedrożne i zapadnięte naczynia chłonne rozrywając zrosty tkanki łącznej, zapobiega ich zwłóknieniu i być może także przyspiesza ich regenerację. Systematycznie wykonywany, pozwala na dość szybkie zmniejszenie objętości kończyny, zwłaszcza w przypadku nieleczonych wcześniej obrzęków. Nie należy wykonywać kompresji pneumatycznej w niewydolności tętniczej (kk d.: ABPI < 0,8), ostrych powikłaniach zapalnych obrzęku, ostrej zakrzepicy żył głębokich, miękkim obrzęku z towarzyszącą niewydolnością krążenia lub nerek, przypadku występowania obrzęku przyległego obszaru tułowia, cźynnym nowotworze w obszarze obrzęku. Bandażowanie kończyny wykonywane jest po masażach. Stosuje się w tym celu specjalne, maloclaslycznc bandaże uciskowe. Pod bandaż zakłada się rękaw bawełniany a nierówności obwodu kończyny wyrównuje się sprasowaną gąbką i watą. Bandaż obejmuje zawsze całą kończynę. Bandażuje się zmniejszając dośrodkowo silę ucisku i dbając o zachowanie ruchomości w stawach. Zaleca się noszenie bandaża w domu przez całą dobę. Po zmniejszeniu objętości kończyny i doprowadzeniu jej kształtu do możliwego do zaakceptowania w trakcie intensywnej fazy fizjoterapii, bandaż elastyczny zastępuje się odpowiednio dopasowanym rękawem uciskowym o wysokim (III-IV) stopniu kompresji. Systematycznie