P1020367

160 Ryszard Szarienberg

początku 1995 roku — 1893 pozycje. Warunkiem niezbędnym, aby wpisać określoną książkę na oficjalną listę podręczników, powinno by( jej zrecenzow'anie przez kompetentnych w danej dziedzinie ekspertów którzy w dodatku muszą brać pod uwagę nie tylko jej walory poznafl cze. ale i przydatność w dydaktyce — nie jest to więc zadanie łatwe, 2 tych też powodów jakość niektóiych podręczników pozostawia wiel_t do życzenia.

Oczywiście nie poruszyliśmy tu wszystkich problemów związanych z jakością kształcenia, ale i ten pobieżny przegląd uzmysławia nam, jak wiele w tej dziedzinie mamy do zrobienia.

Pracownik socjalny a procesy edukacji

Brak wykształcenia bądź jego niedostateczny poziom sprzyja takim zjawiskom, jak bezrobocie — najmniej bezrobotnych rekrutuje się spośród osób o wyższym wykształceniu czy wiełodzietność i ubóstwo. Stąd też uzasadnionym wydaje się wniosek, że większość osób, którym pomaga pracownik socjalny to ludzie o niskim poziomie wykształcenia. Jeśli celem naszej pomocy jest doprowadzenie do tego, aby osoba uboga stała się samowystarczalna pod względem ekonomicznym, niezbędnym tego warunkiem jest podjęcie przez nią pracy, o ile jest oczywiście do niej zdolna. Niedostateczne wykształcenie jest tu istotną barierą; Działania w tej dziedzinie podejmują raczej pracownicy Urzędów Pracy, ale bezrobotni w dłuższym okresie mogą trafić do pomocy społecznej. Ważne więc jest, aby do rozwiązywania tego typu problemów był również przygotowany pracownik socjalny. Temu ma między innymi służyć jedna ze specjalizacji w programie kształcenia pracowników socjalnych w szkołach policealnych — rynek pracy i bezrobocie.

W ustawie o pomocy społecznej określono, jakie wykształcenie winien mieć pracownik socjalny. Pracować w tym zawodzie mogą osoby, które ukończyły określone kierunki studiów wyższych, ale również absolwenci szkół policealnych dla pracowników służb socjalnych, będących w gestii Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej. Niedawno powstał nowy program dla tych szkół, a na jego podstawie opracowano minimum programowe. Dzięki pomocy z funduszu PHARE (Unia Europejska) zakupiono nowoczesne wyposażenie i dokonano niezbędnych remontów oraz sfinansowano serię wydawniczą — Biblioteka Pracownika Socjalnego. Na tle problemów szkolnictwa zawodowego w Polsce

ksztaicenie pracowników socjalnych w szkołach policealnych jest jednym z bardziej pozytywnych przykładów.

Pytania i zadania:

1.    Spróbujcie dodać do wymienionych punktów widzenia inne interesujące aspekty funkcjonowania systemu oświaty w Polsce i na święcie.

2.    Dlaczego umiejętność czytania i pisania na podstawowym poziomie nie wystarcza już dzisiaj dla sprawnego funkcjonowania społeczeń-

I stwa?

3.    W jaki sposób mierzymy powszechność edukacji i do czego może się nam przydać taka informacja?

4.    Spróbujcie zrekonstruować wybory, jakich dokonywali twoi koledzy po ukończeniu podstawówki i szkoły średniej. Następnie określ, jakie mogły być obiektywne przyczyny i motywy tych wyborów.

5.    W jaki sposób możemy zwiększać szanse edukacyjne osób pocho-I dzących ze wsi, czy na przykład punkty za pochodzenie to dobre rozwiązanie? Odpowiedź uzasadnijcie.

6.    Przypomnijcie sobie swoich nauczycieli ze szkoły średniej, jakie wg Was błędy popełniali w prowadzeniu lekcji?

7.    Czego nauczyliście się w szkole podstawowej lub w średniej, a co raczej nie znajdowało się w programie nauczania, ani też nie wynikało z zamierzeń nauczyciela?

8.    Jakie według Was powinien posiadać umiejętności pracownik socjalny?

9.    Spróbujcie opracować program pomocy dla osób długotrwale bezrobotnych, znajdujących się w sytuacji ubóstwa, który zawierałby opis sposobów współdziałania ośrodka pomocy społecznej (pracownika socjalnego) z innymi instytucjami i organizacjami, zajmującymi się problemem bezrobocia i kształceniem w Waszej gminie.

Zalecane lektury:

J. Hrynkiewicz, Kształtowanie potencjału intelektualnego społeczeństwa (system kształcenia, nauki i kultury). [w: | Raport o rozwoju społecznym, UNDP, Warszawa 1995; wiele interesujących danych i informacji z dziedziny edukacji w Polsce.