P1020370

Tomasz Żukowski

Tomasz Żukowski

owe

Konsekwencją złej sytuacji w tej mierze są cho. zależne także od organizacji i kultury pracy___

W roku I

w FV>lsce na 1OOO zatrudnionych 171 pracowało w w*, runkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi dla zdrowia (osoby te li.

"tvle razy. na i Mc czynników byty narażone). Najwięcej zagro żeń dię z pracą w górnictwie i kopalnictwie (556 zagrożeń na 1000

zatrudnionych), najmniej - z handlem (55), ochroną zdrowia i opieką

Soojałną (4 />.

^nnilci szkodliwe dla zdrowia, oddziałujące na największą liczbę to hgitajg    1 na każdy 1 OOO zatrudnionych), przemysłowe pyły

zw łókniające (27). nadmierne obciążenie fizyczne (24) i niedostateczne denie stanowisk pracy (22).

roku i <><>ą w Polsce zarejestrowano 102.-4 tys. wypadków (nie uwzględniono wypadków w gospodarstwach domowych w rolnictwie),

z fejgo ponad połowę (58^5 tys.) - w przemyśle. Zginęło w nich 645

osób; -17 s tys. utraciło zdolność do pracy na, co najmniej, miesiąc.

skład stosunków międzyludzkicb wchodzą relacje między bezpo-mo spółdziałając> mi ze sofią pracownikami. pomiędzy pracownikami a ich przełożony mi , pomiędzy grupami pracowników. Na kształt owych stosunków wpływają organizacja pracy i związane z nimi metody    niania _ bieżący styl kierowania przyjęty przez przełożonych,

k ul tura pracy wynikająca z poziomu wykształcenia pracowników, prze-/wanych wewnątrz środowiska pracy doświadczeń, generalnej kul-

Bardzo ważnym elementem stosunków w sferze pracy są spory i konflikty . vw t>'m konflikty zbiorowe. Mogą one prowadzić do strajków — przerwania przez grupę zatrudnionych pracy w celu wymuszenia na pracocław'cacfa określonych działań, poprawiających* warunki pracy i

pra.

zą pra

ł>«

otwa

ran pr

elementem kształtowania stosunków pracy są organizacje wnicze _ Najważniejsze z nich są związki zawodowe. Związki słu-nikom w artykulacji ich interesów związanych ze sferą pracy, aiają na skuteczniejsze rozstrzyganie konfliktów z pracodawcami, rają też przód pracownikami możliwość podmiotowego wpływu

ocesy decyzyjne. a więc - partycypacji. innym instrumentem

i są różne formy samorządu pracowniczego, wiązki zawodowe oraz partie i stronnictwa, artykułujące interesy wisk pracowniczych , są też ważnym elementem systemu politycz-jnego. <Z>d kształtu a kierunków aktywności tych politycznych przedsta-

wicielstw pracowników, charakteru ich powiązań z różnymi grupami pracowników i relacji z pracodawcami, zależy sposób rozwiązywania w danym kraju kluczowego dla funkcjonowania społeczeństw industrialnych konfliktu przemysłowego.

„Kwestia pracownicza” jest od wielu lat przedmiotem zainteresowania polityków społecznych. Kształtowaniu położenia materialnego pracowników, społecznej sytuacji w sferze pracy, wreszcie miejsca pracowników najemnych i ich przedstawicielstw w życiu politycznym służą regulacje prawne (szczególną rolę odgrywa tu rozbudowane ustawodawstwo pracy), liczne środki ekonomiczne, wreszcie — oddziaływania na ludzką świadomość.

Perspektywy

Analizując rozmaite elementy społecznej sytuacji środowisk pracowniczych, badając problemy społeczne związane ze sferą pracy, zajmując się miejscem organizacji pracowników na scenie życia publicznego oraz rozważając funkcjonowanie szczegółowych instrumentów służących politykom (i politykom społecznym) w kształtowaniu trojako rozumianej „kwestii pracy”, pamiętać cały czas trzeba, że wszystkie te problemy i instrumenty są częścią szerszej całości, elementem współczesnej cywilizacji.

Cywilizacja ta ulega właśnie bardzo szybkim i głębokim przeobrażeniom. Powoduje to nie tylko pojawianie się wciąż nowych wyzwań. Może też prowadzić do całkowitej, jakościowej zmiany relacji między wszystkimi elementami konstruującymi znany nam świat.

Przyjrzyjmy się przepowiedniom jednego z najbardziej znanych wizjonerów przyszłej, kształtującej się właśnie, cywilizacji informacyjnej — amerykańskiego autora Alvina Tofflera.

Rozwój nowego systemu produkcji kryje w sobie zarodki tak olbrzymiej rewolucji społecznej, że tylko niewielu spośród nas odważyło się ocenić jej znaczenie. [... J Przed trzystu laty, widząc cale rzesze kosiarzy na polach, tylko wariat mógłby marzyć o tym, że wkrótce nadejdą czasy, kiedy pola opustoszeją, a ludzie będą pracować na chleb stłoczeni w miejskich fabrykach . I tyUco wariat miałby rację. Tak samo dziś trzeba odwagi, aby powiedzieć, że największe fabryki i biurowce mogą jeszcze za naszego życia wyludnić się [... ]. Nowe sposoby produkcji umożliwiają [... Jpowrót do pro-