P1050364

[33]    Oralno.fi tekslu w pleinl ludowej    107

przysłówek	0,89	0,36	0,34
liczebnik	0,89	0.66	0,65
zaimek	0,92	0,76	0.76
spójnik	0.96	0,73	0,74
przybitek	0.98	0,85	0,84
partykuła	0.93	0.66	0,52
wykrzyknik	0,74	0,43	0,37

Różnice układają się zgodnie z tym, co obserwowaliśmy już wcześniej. Największą zgodność wykazują hasła gramatyczne (przyimki, spójniki, zaimki, partykuły), najmniejszą cztery podstawowe kategorie nazw, bezpośrednio zależne od tematyki tekstów. (Liczebnik i wykrzyknik zajmują pozycję swoistą.) Przy tym rzeczownik i przymiotnik, ze swoimi niskimi wartościami wskaźnika C (22— 27), przeciwstawiają się jeszcze czasownikowi (32—35) i przysłówkowi (34— 36). Te wyniki uzyskane z analizy ilościowej wykazują dużą zbieżność z rezultatami analizy jakościowej słownictwa pieśniowego na tle potocznej gwary. Cytowany w pracy O języku folkloru zestaw dyferencjalnych poetyzmów wyrazowych (tzn. słów używanych wyłącznie w pieśniach i wierszach ludowych) składał się w przeważnej mierze właśnie z rzeczowników i przymiotników, inne kategorie wyrazowe pojaw iały się marginalnie. Słuszne wydaje się więc twierdzenie, że bazą dla wykrystalizowania się różnic jakościowych są zmiany struktury statystycznej, ilościowej. Rzeczownik i przymiotnik są kategoriami, w których pod oboma względami (jakościowym i ilościowym) najsilniej przejawia się tendencja do przeciwstawienia wiersza prozie, tzn. są najbardziej podatne na stylistyczne kształtowanie.

8. PRZYROST NOWYCH HASEŁ W TEKSTACH R I P

Po tym, co dotąd powiedzieliśmy o bogactwie słownikowym i powtarzalności haseł w badanych tekstach, a także zważywszy znane ubóstwo tematyczne i zamku ięt ość tekstów folkloru w ogóle, możemy oczekiwać, że w pieśniach tempo wyczerpywania się słownictwa będzie szybsze niż w opowiadaniach, że zbliżone długością kolejne partie tekstu będą zawierać mniej nowych elementów niż tak samo liczne partie opowiadań. I tak jest w istocie. Podzieliwszy obie dziesięciotysięczne próby R i P na trzy partie, w przybliżeniu: I — 3600, II — 2800, III — 3600 wyrazów, otrzymujemy po obliczeniu przyrostu nowych haseł dla opowiadań procentowy wskaźnik w partii I — 47%, w II — 26%, w III — 27%; dla pieśni (/?) spadek jest zdecydowany: w partii I znajdujemy aż 51% ogółu haseł, w II — 26%, w III — 22,7%. Zdaje się nie ulegać wątpliwości, że ta ważna różnica między pieśnią a opowiadaniem ludowym potwierdzi się także nu inaczej dobranym materiale analitycznym. Sprawa to istotna dla sposobu organizacji prac leksykogralicznych nad folklorem. Szczegółowszy wgląd w to zróżnicowanie pokazuje, żc niejednakowo aktywnie pracują na nic poszczególne grupy słownictwa.