scan0026

sprężyn trzymadeł szczotek i komutatora oraz napełnienia łożysk i mechanizmu przekładniowego świeżym smarem.

Uszkodzenia silniezka wycieraczki są najczęściej następstwem przegrzania izolacji uzwojeń i związanych z tym zwarć międzyzwojowych. Po podłączeniu takiego silniezka do akumulatora 12 V, uszkodzenia te są łatwe do wykrycia, gdyż z miejsca zwarcia wydostawać się będzie dym. Wycieraczkę taką należy oddać do przewinięcia.

G. WSKAŹNIKI

W skład obwodów wskaźników (patrz rys. 2) wchodzą (rys. 58): amperomierz (opisany w rozdziale A), termometr, czujnik temperatury wody, lampka kontrolna światła drogowego, szybkościomierz z napędem, prze-

Rys. 58. Wskaźniki

wody elektryczne oraz —• jako źródło zasilania — akumulator (gdy silnik nie pracuje) i prądnica (podczas pracy silnika).

Termometr termobimetalowy typ WLO współpracuje z termo-bimeta-licznym czujnikiem temperatury wody typ OTW. Zasadę ich działania wyjaśnia rys. 59.

Dopóki obwód wskaźnika nie znajduje się pod prądem, styki termobi-metalu czujnika są zwarte. Po nagrzaniu, pod wpływem przepływającego prądu, swobodny koniec termobimetalu czujnika zostaje uniesiony i rozwiera styki. Wtedy termobimetal czujnika oziębia się i dzięki swej sprężystości ponownie zwiera styczki. Następuje pulsacja prądu o częstotliwości

Tl - Czas zwarcia, Tr - Czas rozwarcia styków

Rys. 59. Zasada działania termometru

80 ... 120 na minutę. Stosunek czasu zwarcia styków do czasu ich rozwarcia jest duży, a płynący prąd ma duże natężenie. W związku z tym termobimetal wskaźnika uzyskuje duże ilości ciepła, co powoduje jego deformację i wychylenie wskazówki ze skrajnego lewego położenia podziałówki (100 °C), w którym znajdowała się przed włączeniem prądu, w skrajne położenie prawe, tzn. w obszar niskich temperatur.

W miarę wzrostu temperatury wody otaczającej czujnik, dzięki nagrzaniu termobimetalu przez ciepło otoczenia, siła nacisku jego styków maleje. Wystarcza teraz tylko krótki przepływ prądu w uzwojeniu termobimetalu czujnika, aby styki się rozwarły. Ponowne zaś zwarcie styków następuje po dłuższym okresie czasu. Prąd będzie pulsował z mniejszą częstotliwością. Stosunek czasu zwarcia styków do czasu ich rozwarcia będzie mniejszy i prąd będzie miał mniejsze natężenie. W wyniku tego temperatura termobimetalu wskaźnika zmniejszy się i wskazówka będzie się przesuwała

57