scan 3 (3)

Przyjmując, że:

(5)

T = N-p = N-tgp

gdzie:

p - współczynnik tarcia na gwincie pomiędzy śrubą i nakrętką,

p - pozorny kąt tarcia,

oraz po podstawieniu równania (5) do równań (3) i (4) otrzymuje się siłę H_p:

H_P = Q • tg(y + p)    (6)

Dla opuszczania na podstawie podobnej analizy otrzymujemy dla prostokątnego zarysu gwintu (a_r= 0):

(7)

H_P = Q • tg(y - p)

Równanie (5) jest ważne dla gwintów o zarysie prostokątnym (a_r= 0). Dla gwintów o zarysie symetrycznym (trójkątnego, trapezowego symetrycznego i okrągłego) a_r = 0,5a, natomiast dla gwintu niesymetrycznego trapezowego a_r = 3°, a a_p = 30°. W gwintach tych należy uwzględnić, że o tarciu decyduje normalna do powierzchni gwintu (rys. 4.2.Ib). Jej wartość wynosi:

N = -

Q

cos

ec

(8)

gdzie a jest kątem wierzchołkowym zarysu trójkątnego. Wobec tego siła tarcia występująca w równaniu (5) będzie równa:

T = -

P

a

cos — 2

(9)

Oznaczając:

a

cos—

2

= p' = tgp'

(10)

gdzie:

p' - pozorny współczynnik tarcia, p' - pozorny kąt tarcia,

otrzymuje się dla gwintu o zarysie innym niż prostokątny zależność:

H_P=Q-tg(y + p')

(U)