skanuj0038 (7)

5.4. Problem oceny zasobów i walorów turystycznych 105

Pod pewnym względem, z racji służenia nie tylko turystom, ale przede wszystkim miejscowej ludności, do tej samej grupy walorów, co muzea i obiekty kulturalno-widowisko we można zaliczyć niektóre rodzaje zakładów gastronomicznych (np. coffee shops w miastach holenderskich, w których są podawane ciasteczka z haszyszem i które przyciągają młodocianych turystów z innych krajów Europy i Ameryki Północnej) oraz miejsca handlu, np. bliskowschodnie „suki” (souks), targi na wodzie w Bangkoku i innych miastach Azji Południowo-Wschodniej, bazary afrykańskie itp., jak również nowoczesne centra handlowe typu mail w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i w Europie Zachodniej (zjawisko to daje się stopniowo zaobserwować również w Polsce). Jedną z głównych atrakcji turystycznych położonego w Zjednoczonych Emiratach Arabskich Dubaju (w którym aż 80% dochodów pochodziło z handlu i turystyki, a tylko 20% z eksportu ropy naftowej) jest tzw. Dubai Shopping Festival, który został pomyślany jako wielkie targi o zasięgu międzynarodowym (w celu zaspokojenia rosnącego popytu na usługi turystyczne w 1997 r. otwarto nowoczesny, o 800 pokojach, „Jumeirah Beach Hotel”, co jednak wcale nie sprawiło, że kłopoty z rezerwowaniem miejsc w Dubaju podczas trwania wymienionej imprezy zniknęły).

Zajmująca się opisanym wyżej typem walorów M. Jansen-Verbeke [1986, 85] za walory turystyczne uważa również lokale rozrywkowe, w których główną atrakcją są tańce erotyczne (peep-shows). W niektórych miastach, np. Amsterdamie, Hamburgu, Stambule, Las Vegas, Paryżu lub w Pradze, atrakcje tego typu są traktowane jako istotny element mogący zainteresować turystów i informacje o nich są podawane w oficjalnych folderach (np. dotyczące tzw. Dzielnicy Czerwonych Świateł, słynnej Red Light District, w Amsterdamie) albo na specjalnie wydawanych mapach (np. w Pradze wydano plan z ulicami, gdzie zwykle można spotkać kobiety uprawiające prostytucję, z dyskotekami dla homoseksualistów itp.).

5.4. PROBLEM OCENY ZASOBÓW I WALORÓW TURYSTYCZNYCH

Wielu autorów [Krzymowska-Kostrowicka 1991, 1995a, 1995b, 1997; Mansfeld 1987; Miossec 1977] podkreśla, że przy wyborze miejsca wypoczynku przez turystów ważną rolę odgrywają względy psychologiczno-estetyczne, a nie tylko występowanie określonych zasobów środowiska. Dotyczy to walorów środowiska przyrodniczego, a w jeszcze większym stopniu środowiska antropogenicznego (krajobrazu kulturowego). Badacze w celu poznania czynników decydujących o wyborze miejsca spędzania wolnego czasu oraz celu wyjazdów turystycznych coraz częściej interesują się percepcją przestrzeni turystycznej, preferencjami oraz zachowaniami uczestników ruchu turystycznego [Mansfeld 1987].

Relacje zachodzące między turystami i otaczającą ich przestrzenią najlepiej ilustruje model percepcyjno-behawioralny, którego podstawą jest założenie, że de-