�egna�ek5

I

•    poziom rozwoju zdolności portuiwczych oraz innych cech osobów^j, i wartości istotnych 7 punktu widzeniu. danego etapu i rodzaju edukacji;

•    uwarunkowania realizacji procom kształcenia: planowanie, dokumentacja, wyposażenie w materiały (literaturę) i środki dydaktyczne itp.

Z istoty celów sjnwdania dydaktycznego wynikają funkcje, jakie mi ono do spełnienia w procesie kształceni^{1 2}. Są one następujące;

-    funkcja dłagnos tyciu a - pozwala stwierdzić stań faktyczny# zakresie wyroków kształcenia;

-    funkcja prognostyczni - pozwala przewidywać postępy uczniów (studentów) w dalszej edukacji, a nawet w jakimś stopniu Ich funkcjonowanie zawodowe (zachowanie się w różnych sytuacjach zawo-dowych i życiowych) itp.;

funkcja proflliklyciua - wiąże się z zapobieganiem powstawaniu braków i Itik w opanowywaniu wiadomości, umiejętności i nawyków (zapobieganie nicpow-odzeniom dydaktycznym), a także z prze-ciwdzialaniem niesystematycznemu uczeniu się i lenistwu.

Natomiast F Bcrcznicki Oprócz funkcji diagnostycznej, prognostycznej i profilaktyczne) wymierna jeszcze funkcję: dydaktyczną, selektywną, poznawczą, kształcącą i wychowawczą¹.

Sprawdzanie itylywa z pewnością na kształtowomc lub rozwój takich cech osobowości jak systematyczność, staranność, obowiązkowość, dokładność, a ponad-to na wyzwalanie motywacji do uczenia się, rozwijanie umiejętności samokontroli i samooceny, aktywizowanie uczniów w czasie zajęć dydaktycznych, wyrabianie właściwego stosunku (postaw) wobec obowiązków szkolnych itp.

9.2. Formy i metody sprawdzania

Sprawdzanie realizowane w procesie kształcenia może przybierać różne formy. I V literaturze ped^popczne} formy te są różnic rozumiane, Nic ma przejrzystości w I posługiwaniu się pojęciem forma i rodzaj sprawdzania. Ponadto sprawdzanie może I być rozpatrywane w odniesieniu tylko do wiadomości i umiejętności lub do procesu 1 kształcenia jako całości, czyli wszystkich jego elementów wraz z jego rezultatami.

I Dlatego też można spotkać się z różnymi nazwami form sprawdzania. J. Pół² torzyęha wymienia dwie grupy form kontroli (sprawdzania - K ?..). organizacyjne i dydaktyczne' Do form organizacyjnych zalicza:

4    sprawdzanie indywidualne;

5    sprawdzane frontalne;

/ sprawdzanie kondensacyjne (łączące sprawdzanie frontalne czylicałej grupy i indywidualnym odpytywaniem).

W

Natomiast wśród fora dyiMaycznydi wytnim² on iprindniii bieżące I tporadyerac.ZkoInW.OtBćnyTtetrwkaairM² _cjoniinc formy opriwdinnla(sprawdzaniebictąpc.sporadpone i końcowe)' oraz formy iprawdziaii oiiągalft szkolnych. Wśród tych drogich wyróżnia cztery formy¹:

1)    sprawdzanie osiągnięć dokonywane przez nauczycieli w cugu cafcp {fam trwania nauki;

2)    sporadyczne badanie osiągnięć szkotoych przez czynniki yrawdafte pneg nauczycieli (wewnętrzne i zewnętrzne - KI²

3)    ruukow c badania osiągnięć prowadzone pruz odpowxdrx sęipóty Wwea,

4)    egzaminy.

W pracy dydaktycznej szkół korapondcncyjajch i zoocojeh wystęypątyyowt dla nich formy sprawdzania, tałot jak: prace kaafrełne, ouaty, Ufofcitka i konsultacji²³.

F. Bcrcznicki w pracy tydafyto tofcew wfop wśród Iron (rodzajów) sprawdzania wymienia jeszcze sprawdzanie wwępne'.

Sprawdzanie wstępne wysiępaje mjczęściej ni począdn rab szkolnego (akademickiego), gdyż jego celem jest zono** % §ki penom przygotowania reprezentują uczniowie (słudoticij w zakresie paaatgśfapb jrat miotów nauczania. Jest ono szczególnie mknąc wtedy, gdy iiczamMn) rozpoczynają naukę w danej szkole (np. w pnmzjum, liceum czy stoku)

Są om absolwentami szkól o różnym poziome kształcenia, a m charaktayują sę również zróżnicowanym poaometn przygotowuj. Nuczyciel może dzięki imu uzupełnić braki uczniów (studentów) poprzez dodatkom ząęa lub utkianif lite-

Ttiwy do samodzKłncgo opanowała, ara nwtttp^^

ty do programu kształcenia, dosuaowk metody tankowa do penom uczniów, indywidualizować kształcenie itp.

Sprawdzanie bieżące prowadzone jc²w toko rak) dnabtotó dydaktyczno-wychowawczej w danej szkole. Polega na ittłym tbmrmn uczących się przez nauczycieli, dzięki czemu możliwe jest skuteczne sioowmie tym procesem i przystosowanie go do możliwości umysłowych jego uczestników, a także dokonywaniu odpowiednich korekt « okrasę treści, anod i tradbw kształcenia.

Sprawdzanie sporadyczne dokonywane jest po akotkroiia pewnego działu tematycznego, jakiejś partii materiału programowego, staaowiąKgo pewną całość albo po zakończeniu pewnego okresu Noki Chodzi w nim o zainteresowano się, czy dział len został nalcżyw opanowany onz jakie występują braki w tym ukrasić.

łiW.ÓhMtyirawwM

‘tMcauJN.

' J. PNiur/ycki, /żjdi²l>4nlk op. ot, t, 273 ⁴ F UeidMki. D>Mr>²ś bdm ² <U.i 4&

1

¹ f. Iwd—ilhwdtun mmmm    w... op cll.,i .82 out Uplaknia kitahtnUi

apLcii.s.^Żi

2

1    Wl.i. 164