0205

190

X. N. (m. WASILKO); LESZKO.

III. 24. 25.

młodzieńcem. Ponieważ zaś Leszko nie mógł się urodzić wcześniej, jak dopiero r. 1160 {III. 25.), przeto najwcześniejsza data, do której owo chwilowe osadzenie go w Brześciu odnieść możemy, przypada na rok 1178. Czas ten odpowiada zatem najlepiej owym wypadkom brzeskim¹), a senior krakowski, który w nich czynny brał udział, nie jest kto inny, jeno Kazimierz Sprawiedliwy, ten sam, którego polityka tylokrotnie sięgała głęboko w sprawy ruskie.

Powyższe Tlaty dają podstawę do rozwiązania, przynajmniej w przybliżeniu, kilku dat z życia córki Kędzierzawego. W czasie około r. 1178 małżeństwo jej z Wasilkiem niewątpliwie już istniało, a według wszelkiego prawdopodobieństwa istniało już od dawna. Wasilko bowiem, zrzekając się swego kraju na rzecz Polski, czynił to, jak wyraźnie podaje Latop. Połoc., z tego względu, że nie miał dzieci; taki zaś motyw mógł mu się nasunąć tylko po dłużej trwającej bezpłodności żony. Cofnijmy się tedy od r. 1178 o jakie cztery dopięć lat wstecz, a otrzymamy datę 1173 lub 1174 r. jako najpóźniejszą możliwą datę zaślubin. Wstecz poza ten czas daty ślubu nie sądzę iżby można przesuwać, albowiem dopiero po r. 1172 Wasilko uzyskał Drohiczyn, a wszedłszy w ten sposób w stosunek sąsiedzki z Mazowszem, mógł znaleść sposobność wejścia w związki rodzinne z Piastami mazowieckimi²). Tak więc czas około r. 1173 jest najprawdopodobniejszą datą zaślubin. Wiek Wasilka, który według Latop. Hipac.^{3 4 5 6}) już r. 1165 był dorosłym, zupełnie tej dacie ślubu odpowiada. W takim razie urodziny córki Kędzierzawego nie mogą przypadać na czas późniejszy jak 1159 r.; a gdy możliwą jest rzeczą, że w czasie tym żyła jeszcze Wierzchosława, pierwsza żona Kędzierzawego (III. 16), przeto nie ma koniecznej potrzeby uważać niniejszej córki za owoc drugiego małżeństwa Kędzierzawego ').

Wasilko.

Syn Jaropołka Izasławica, po r. 1172 książę drohiczyński, ur. przed r. 1151, zmarł po r. 1178 ^s).

25. Leszko.

Kadłubek^,;), a za nim Chroń. Pol.⁷) stwierdzają, że Bolesław Kędzierzawy miał syna młodszego (od Bolesława, III. 23), który przeżył ojca. Bocz. Śkrzys. now.³) wymienia księcia polskiego Leszka, brata Bolesława Krzywoustego (a wiec syna Włodzisława Hermana), z dodatkiem, iż zmarł r. 1186 i że po jego śmierci Kazimierz Sprawiedliwy otrzymał jego księstwo. O takim synie Włodzisława Hermana skądinąd nic niewiadomo, a owszem to, co nam Gall przekazał, stanowczo się tej wiadomości sprzeciwia, gdyż Włodzisław Herman prócz Zbygniewa miał tylko jednego jeszcze syna, Bolesława Krzywoustego (III 2). Dodane określenia, że Leszko zmarł r. 1186 i że po jego śmierci księstwo (mazowieckie) dostało się Kazimierzowi Sprawiedliwemu, nie pozwalają wątpić, że chodzi tu o Leszka, syna Bolesława Kędzierzawego.

Datę urodzin Leszka podał pierwszy dopiero Długosz³) pod r. 1158, z dodatkiem, że matką jego była pierwsza żona Kędzierzawego, jak ją nazywa Długosz, Anastazya. W nowszej historyografii przyjmowano bądź to oba szczegóły przekazu Długoszowego ¹⁰). bądź przynajmniej ten jeden, że był dzieckiem z pierwszego małżeństwa"). W dokumencie Mieszka Starego z 26 kwietnia 1177 r.^1S) takie znajdujemy wyliczenie świadków: Seguiłitr descripcio testium, qui presentes interfuerunt statuti istiits confirmacioni: Bolezlaus dux, Kazemirits dux, Misko ittnioi' dnx, Lizstek dux, liii duces Polonorum. Bolesław, wymieniony na czele, jak z treści dokumentu wynika, jest to Bolesław Wysoki, syn Włodzisława II, następujący po nim jest Kazimierz Sprawiedliwy, trzeci z rzędu jest Mieszko, syn Mieszka Starego, ostatni wreszcie nie może być kto inny, jak niniejszy Leszko. W tern

1

Tatyszczew, Ist. Ross. III. 247 odnosi te wypadki do r. 1182, niewątpliwie błędnie; Smolka, Mieszko Stary,

2

331, wyznacza im datę 1177 r. — 2) Linniczenko, Wzaimn. otnosz. 66, rektyfikując datę Latop. Ilipac. z r. 1172 na 1170 (zob.

3

wyżej str. poprz. uw. 6) przyjmuje też jako najwcześniejszą datę ślubu 1176 r. — 3) Sfr. 359. — 1) Jak mniema Wagilewicz,

4

Geneal. 55. — 5) Uzasadnienie tych dat w wywodzie powyższym. — 6) Mcm. Pol. II. 375. — 7) Ibid. III. 634. — ⁸) Ibid. III

5

70. — 9) Hist. Pol. II. 62, — 10) Wagilewicz, Geneal. 54. — i>) Smolka, Mieszko Stary 282. — 12) Kod. dyp 1. Wie 1 k.

6

I. nr. 22.