0013701

— 167

ryżu    2000    „

pćrek    5000

a np. sałaty całemi centnarami. Takiśj ilości ludzkie narz§dzia trawienia zwalczyć nie zdolne, zatćm na pokarm wybićramy takie które przy mniejszói objętości, jeszcze większą mają zawartość białka. Najodpowiedniejszym pokarmem dla człowieka jest pokarm mięszany, składający się 7 mięsa i roślin. Dowiedzioną jest rzeczą, że u-żvwaiąc,v mięszanego pokarmu są zdrowsi i wytrzymalsi, aniżeli ci, którzy się żywią samóm mięsem lub samemi roślinami. Pokarm wpływa nie tvlko na ciało, ale i na umysł człowieka; ztąd tóż ludzie żywiący się mięszanym pokarmem stoją na wvższvm stopniu oświaty.

W zdrowóm tylko ciele drowa dusz i się znajdować może. Dla tego pokarm jest główną podstawą sił,. tak cielesnych, jak i umysłowych. Z a wiele użytego pokarmu osłabia siły umysłowe, ale to nie zmienia powyższego zdania, owszem je potwierdza, gdyż człowiek nadto pokarmami opchauy, znajduje się w chorobliwym stanie. Wtedy natura musi wszystkie swe siły wytężyć na zwalczanie w żołądku znajdującej się strawy; a tóm samóm nie starczy jśj sił na władze umysłowe.

Opowiadania, jakoby całe narody ciepłych lub gorących krajów, mało brały pokarmów, a jednak były wytrzymałe, są przesadzone. Arab pustyni żyje wprawdzie tylko garstką daktylów, ale pochłania funtowe kawały m ęsa do tego; Włoch komentuje się garstką makaronu i talś-rżem poienty, ale przedtćm lub potem zje znaczną ilość sśra, mięsa lub innego pokarmu; Irlandczyk żyje perkami, ale jada do nich śledzie, pije miśko i żywi się nabiałem.

Człowiek przez poruszanie się, przez wstrzą-śnienie duszy pracuje, czyli się zużywa; jeźli ma się utrzymać przy życiu, musi swe ciało odżywiać w stosunku'do utiaoonyeh sił, czy to fizycznych, czy umysłowych.

Tylko wtedy pojedyncze osoby i całe narody tworzyć mogą zdrowe i jędrne społeczeństwo, gdy ciało swe odżywiają zdrowemi i stósownemi po-, karmami, i tam też świecą zdolności umysłowe i moralność kwicme, gdzie łudzie są zdrowi na ciele i duszy.

Koniec.