0929DRUK000017
60

148

ROZDZIAŁ III, UST. 34

lub też określa zboczenie ty®i gwiazd, które w szerokości geograficznej 9 wchodzą i zachodzą, Jest bowiem

00tg 9 (Sj tang S — Ootg 9,

90° — 9 o - - (00°    ?).

To znaęzy, że w szerokości geografi czulej 9 wschodzą i zachodzą tylko te gwiazdy, które znajdują się w pasie nieba, rozciągającym się na odległość 90° — f na północ i na południe od równika. Równik przebiega przez środek tego pasa.

Gdy 9 = + 90°, to zboczenie równoleżników granicznych je#t 0°; na biegunach ziemskich zate.m gwiazdy nie wschodzą i nie zachodzą. Przeciwnie, gdy 9 = 0°, pas wschodzących gwiazd rozciąga się. pp obu stronach równika na odległość 90°, t. j. do samych biegunów; a Avięc dla obserwatora, znajdują-oegu się. na równiku, wszystkie gwiazdy wschodzą i zachodzą, zgodnie z tern, co już przedtem wywnioskowaliśmy.

W ogólności więc też powiedzieć możemy, że w dowolne.j szerokości geograficznej 9 nie wschodzą i nie zachodzą, gwiazdy, leżące w dwóch odcinkach nieba, których środkami są dwa przeciwległe bieguny świata, a przestrzeń między temi odcinkami zajmuje pas gwiazd wschodzących i zachodzących.

W odcinku, zawierającym biegun południowy, przypadają te-rgwiazdy, dla których jest 5 < — 90° + 9, albo o — 9 < — 90°. Jak wynika z pierwszego ze wzorów [72), jest wówczas h, <0°; to znaczy, że gwiazdy tego odcinka znajdują :się pod horyzontem nawet wtedy, gdy górują, a wleć w szerokości 9 nigdy nad horyzontem nie są widzialne. Natomiast 'gwiazdy odcinka północnego spełniają warunek B >- 90° — 9, allA Z -j- 9 >- 90°. Dla tych gwiazd, jak wynika z czwartego ze wzorów (72;, jest #2.>0°; to znaczy, że nawet w chwili dołowania gwiazdy te znajdują się nad horyzontem miejsca obserwacji, a więc stale znajdują się nad horyzontem. Gwiazdy tfe są dla szerokości geograficznej 9 młokołobiegimowemi. Im większa jest szerokość geograficzna (bezwzględnie), tern więcej jest gwiazd naokoło-