9152S8401

atyckiego morza, ale jej handel z Lewantem do Portugalii i Hiszpanii przechodzi. Genua cieszy się swemi swobodami i słynie obywatelskiemi cnotami Doryów, pomimo, że im na chwilę spisek Fiesąua zagraża.

Florencya z Pizą i Sieną w jedno wielkie księstwo toskańskie złączona pod rządami Aleksandra Medyceusza nosi miano Aten nowożytnych, z powodu szczególnej protekcyi, którą tam nauki i sztuki znalazły. Parnia, od państwa kościelnego oddzielona, dostaje się Farnesom. W Rzymie szereg znamienitych papieżów harmonizuje ze świetnością Włoch ówczesnych. Leon X. jest głównym filarem cywilizacyi tego wieku, w którym Michel Angelo, Rafael, Tytian, Leonardo da Vinci, Corregio, Dante, Pe-trarcha, Aryosto, Tasso, Gallileusz i Machiawel jaśnieli. Za Klemensa VII. Anglia się od Kościoła odrywa; za Pawła III. Lojola zakon Jezuitów zakłada. Pius V. pamiętny jest bullą in coena domini; nakoniec Sikstus V. słynie jako znakomity mąż stanu. Medyolan i Neapol są jabłkiem niezgody między Francyą i cesarstwem. Król francuzki Franciszek I. występuje jako obrońca niepodległości państw przeciw dążeniom do ogólnej świata monarchii, która się snuła po głowie Karola V. trzy mającego w ręku swem cesarstwo niemieckie, królestwo hiszpańskie, Niderlandy, wiele wysp Indy i wschodnich i całą prawie nowo odkrytą Amerykę: na którego ziemiach słońce, jak mówiono, nigdy nie zachodziło. Dwaj zapaśnicy w czterech wojnach nic sobie wzajem zrobić nie mogą i tern się tylko kończy nieustanny rozlew krwi, że Francya zrzeka się pretensyi swoich do włoskich prowincyi, a cesarstwo od swych zaborów we-Francyi odstępuje.

* 37⁶