FizykaII56501

561

'Czyli neutralizują. 'Prawda tego twierdzenia okaże sit sama przez się w ciągu wykładu zjawisk, z różnych źródeł elektryczności Pochodzących. Że przy tarciu się dwóch różnorodnych ciał jedno z nich otrzymuje zawsze dodatnią, a drugie ujemną elektryczność, nietrudno udowodnić doświadczeniem, jeśli się każde Podczas tarcia należycie odosobni i powierzchniom, na których tarcie ma się odbywać, nada ile możności wielką powierzchnię. Gdy tarcie takich dwóch ciał jakiś czas trwało, przybliża się najprzód jedno, a potem drugie do kuleczki wahadełka, naelektry-zowanego np. elektrycznością szkła, potartego amalgamem. ^ każdym razie, jeśli ją pierwsze do siebie przyciąga,' drugie niezawodnie odpychać będzie, zatem obydwa śą przeciwnie na-elektryzowane. Gdy zaś te ciała po długiem tarciu zetkniemy ^Ze sobą i razem obydwa do kuleczki wahadła przybliżymy, ani Przyciąganie ani odpychanie nie nastąpi; z czego wynika, żę obydwie przeciwne elektryczności na ciałach potartych znajdują się w równćj sile. Które z takich dwóch ciał przez tarcie ~r i'-, a które — E otrzymuje, to zawisło od rozmaitych okoliczności, mianowicie od ich natury, jakości powierzchni i od sposobu tarcia jednego o drugie. Tak np. zwyczajne przezroczyste szkło, potarte wełną, okazuje -\- E, (podczas gdy wełna ujemnie elektryczną się staje), a potarte futerkiem kota — E\ gdy przeciwnie szkło matowe, wełną lub jedwabiem potarte, dostaje — E, wełna zaś lub jedwab -j- E. U wielu ciał silniejsze ciśnienie Przy tarciu wywołuje inną elektryczność, jak słabsze. Szkło jednak, amalgamem Kienmajera pocierane, zawsze tylko -j- E okazuje. Nawet dwa jednorodne ciała mogą przez tarcie stać się przeciwnie elektrycznemu, jeśli nie wszystkie okoliczności są u obu rówme. Tak np. gdy dwa kawałki tego samego szkła, Jeden całkiem gładki a drugi matowy, trą się o siebie, pierwszy staje się dodatnio, drugi ujemnie elektrycznym. Z dwóch białych wstążek jedwabnych, odciętych z jednego kawałka i na krzyż złożonych, otrzymuje — E przez tarcie ta, która na poprzek była pocieraną, druga okazuje + E. Jeżeli dwie osoby stoją na izolowanych podnóżkach i jedna z nich trzepie po sukniach drugićj suchem futerkiem kodem, tamta -[- E, ta'zaś — E okazuje. Gdy pierwsza jest izolowaną, druga zaś nie, wtenczas ostatnia nie będzie żadnej elektryczności okazywać. Futer-Flzyl-n T. II    71 '