FizykaII73101

725

725

i taiczny raz przez prosty, jedwabiem owinięty drut miedziany, który po zagięciu w pewnem miejscu powraca równolegle do poprzedniego swego kierunku, trzymając się ciągle bardzo blisko niego, a drugi raz przez podobny drut prosty, na którym część powracająca dowolnie jest nawinięta. Działanie tak pierwszego jak i drugiego na zbliżony do niego biegun magnesu, jest zawsze =- U. Dla tego śmiało twierdzić można, żecząstecz-ka strumienia MM' {Fig. 397) tak działa na biegun P, jak obydwie po sobie następujące cząsteczki MN, NM', które z pierwszą trójkąt MNM' zamykają. Jeżeli te dwie ostatnie leżą na płaszczyźnie prze-suniętćj przez cząsteczkę pierwszą i przez biegun magnesu, tudzież, jeżeli pomyślimy sobie, iż kierunek cząsteczki NM' przedłużony w jednę lub drugą stronę przez P przechodzi, działanie cząsteczki NM' na P jest = 0, bo elektromagnetyczne działania mogą być tylko bocznemi, tu zaś, gdzie przez cząsteczkę strumienia i biegun magnesu nieskończenie wiele płaszczyzn położyć można, nie ma żadnego powodu, dla czegoby biegun P od NM' raczćj prostopadle ku pewnej jednćj, niż ku którejkolwiek innej płaszczyźnie rniał być pędzony. Dla tego właściwie pozostaje tylko działanie cząsteczki MN na P, które z tego powodu jest równe działaniu cząsteczki MM' na tenże biegun P. Przypuśćmy dalćj, że kąt MNM' jest prosty; wówczas cząstki strumienia MN i MM' mają nierówne długości, mamy więc proporcyą MM': MN = 1; sin MM' P. '

Działanie przeto cząsteczki, równie długićj jak MN, musi być w takim samym stosunku w położeniu Mim słabsze, niż w położeniu MN, w jakim cząsteczka MM' jest dłuższa od cząsteczki MN, t. j. działanie cząsteczki strumienia na biegun magnesu stoi nietylko w -prostym stosunku długości tej cząsteczki, a w odwrotnym kwadratu jej odległości od bieguna, ale takie jeszcze w prostym stosunku wstawy kąta, który linia prosta, idąca od bieguna do cząsteczki strumienia, zamyka z kierunkiem tejże cząsteczki-, kierunek zaś takiej siły jest prostopadły do płaszczyzny, na luórej cząsteczka strumienia i biegun magnesu leży.