B574 8
38

126 ROBERT BERNH ^RDT

dotyczyć nietylko skóry, lecz całego szeregu innych organów, np. mięśni, kości, stawów, gruczołów chłonnych, błon śluzowych, płuc, jąder, oczów i t. d. Jest jednak widoczne, że dotychczas nie znamy jeszcze wszystkich umiejscowień tej grzybicy, a przynajmniej tych, które dotyczą organów wewnętrznych. Do takiego wniosku zdają się bowiem upoważn, ..ć doświadczenia na zwierzętach (DF. BEURMANN, GOUGEROT). To jednak, co już obecnie wiemy z patologji ludzkiej, wyraźnie wskazuje, że tę sprawę musimy uważać częstokroć za chorobę poważną. Pomijając doniosłość tych lub innych zmian miejscowych, zaznaczyć trzeba, że stan ogólny chorych bywa nieraz nader ciężki wskutek gorączki i wyczerpania sił, zależnego od długotrwałych spraw ropnych i martwicowych. W przypadkach nierozpoznanych i nieleczo-nych w sposób właściwy rozw^a się stopniowo charłactwo, a wreszcie może nastąpić zejście śmiertelne.

Wszystkie tak różnorodne postaci kliniczne sporotrychozy można podzielić na trzy grupy, a mianowicie na: 1) sporotrychozę umiejscowioną, 2) sporotrychozę uogólnioną i 3) sporotrychozę o umiejscowieniu pozaskórnem

1. Sporotrychoza umiejscowiona (objaw pierwotny, zapalenie naczyń gruczołów chłonnych).

Ta postać występuje zazwyczaj na kończynach i na głowie. Miejscem wtargnięcia zarazka bywa akieś uszkodzenie skóry. Zmiany, które tutaj powstają, Francuzi nazywają „chancre sporotncho*ii/ue“. Z ogniska pierwotnego grzybek rozprzestrzenia się wzdłuż naczyń chłonnych i powoduje ich zapalenie. Następnie może dosięgnąć: gruczołów chłonnych, które również ulegają zapaleniu i obrzmieniu. W przypadkach daleko posuniętych przebieg może być rozmaity. Bywa tak, że objaw pierwotny zdołał już ustąpić, a wtedy spostrzegamy jedynie zjawiska zapalenia naczyń chłonnych. W innych znowu razach zajęcie naczyń chłonnych bywa tak nikłe, że nie ujawn.a u^:ę klinicznie. Stwierdzić wtedy możemy obecność objawu pierwotnego oraz obrzmienia gruczołów chłonnych. W wyjątkowych razach mamy do czynienia tylko ze zmianami pierwotnemu

Objaw pierwotny występuje najczęściej pod postacią blaszki o klinicznym wyglądzie gruźlicy brodawkowatej ze skłonnością do bliznowatego zanikania w części środkowej. Niekiedy posiada on cechy niebolcsnej, twardej i wzniesionej grudki, usianej b.aławem punkckami, z których można wycisnąć nie-obfitą ciecz ropną. Grudkę pokrywają strupy, podobne do spostrzeganych w liszajcach. W innych znowu razach objaw pierwotny ujawnia się jako wykwit trądzikowaty lub jako nie bolesny twór, podobny do czyraka, a wreszcie jako owrzodzenie o wyglądzie pozornie banalnym, lecz o brzegach wyraźnie podminowanych.

W zapaleniu naczyń chłonnych spostrzegamy gruby, twardy i nieco bolesny powrózek, zajmujący pewną przestrzeń pomiędzy wykwitem pierwotnym, a gruczołami chłonnemi. Na przebiegu powrózka znajdujemy ni°bolesne guzy.