Magazyn6
9101

783

CZECHOSŁOWACJA

przyczem najsilniej jest on reprezentowany na Morawach (91%) i Śląsku (85%), najsłabiej na Rusi, wyznania ewangelickie zaś najliczniej na Slowaczyźnie (17%), Rusi (11%) i Śląsku (9%)    — najsłabiej

w Czechach i na Morawach (3,5%). Ko-ściól Narodowy, jak i starokatolicyzm znajduje wyznawców głównie wśród Morawian i Czechów. Z pozostałych wyznań katolicyzm obrządku greckiego i prawosławie wyznaje ludność Rusi Podkarpackiej. Bezwyznaniowi grupują się głównie w Czechach (10%), gdzie ruch ten ma charakter masowy, poza tern na Morawach i Śląsku (ok. 2%). Na Slowaczyźnie i Rusi bezwyznaniowi należą do rzadkości.

38,3% ludności zajmuje się rolnictwem, leśnictwem i rybołówstwem, prawie identyczny odsetek znajduje zatrudnienie w przemyśle i górnictwie (37,4%), poza tern 12,2% pracuje w handlu i transporcie, 5,7% w służbie publicznej i zawodach wolnych, 4,1% jako służba domowa, 2,4% w armji.

Pod względem oświatowym najkorzystniej przedstawia się ludność Czech (2,1% analf.), Moraw (2,6%) i Śląska (3,1% analf.). Dalej ku wschodowi odsetek analfabetów silnie wzrasta, osiągając na Sło-waczyżnie 14,7%, na Rusi aż 50%. Szkolnictwo Cz. w r. 1933 było reprezentowane przez 15236 szkół ludowych (w tern 91 polskich), 349 gimnazjalnych (w tern jedna polska), 4 uniwersytety, z czego 2 w Pradze (czeski i niemiecki), 1 w Brnie (czeski), 1 w Bratysławie (słowacki) i tyleż politechnik, z których dwie czeskie (Praga, Brno) i dwie niemieckie (Praga, Brno) — oraz wiele rozmaitych szkół specjalnych, zarówno średnich, jak i wyższych.

3. Struktura geograficzno - fizyczna. Cz. jest krajem w przeważnej części górzystym. Wyróżnia się: płaskowyż czeski, o charakterze kotliny, obrzeżonej wyniesieniami Szumaw, Lasu Czeskiego, Gór Kruszcowych, Sudetów i Pogórza Czesko-Moraw-skiego, odwadniany przez rzekę Łabę z dopływami, (najważniejszy Wełtawa), dalej przylegającą doń od wschodu kotlinę morawską, odwadnianą przez rzekę Morawę, — pasmem Białych Karpat oddzieloną od krajów karpackich, których ku południowi wylotami skierowane doliny przechodzą w urodzajną nizinę węgierską. Głównemi rzekami tego obszaru są Wag i Hron, — dopływy Dunaju oraz Ondawa i Hornad — dopływy Cisy. Obszar Cz. należy do zlewisk mórz: Północnego (przez Łabę), Bałtyckiego (przez Odrę i Poprad) oraz Czarnego (przez Dunaj). Najwyższy szczyt Cz. Garłuch (2 663 m), znajduje się w Tatrach. Klimat Cz., naogół łagodny, ku wschodowi i południowi coraz cieplejszy, zaostrza się z wysokością, osiągając swe minimum przeciętnej rocznej w wysoko położonych dolinach karpackich, maksimum zaś w południowej Słowaczyżme.

4.    Rolnictwo. Stopień użytkowania powierzchni Cz. jest b. wysoki. Nieużytki zajmują bowiem zaledwie 4% pow. kraju. 42% pow. znajduje się pod pługiem, przyczem najwięcej ziemi ornej posiadają Morawy (52%), najmniej zaś Ruś Podk. (17%). 33% pow. pokrywa las, co stawia Cz. w rzędzie najbardziej zalesionych krajów Europy, przyczem pokrywa on głównie obszary górskie, w 60% stanowiąc wielką własność. Najbardziej zalesioną część kraju stanowi Ruś Podk., prawie w połowie lasem pokryta (49%), najsłabiej zaś Morawy (29%). Pastwiska i łąki hodowlane zajmują 16,1% pow. ogólnej.

Łagodność klimatu, w połączeniu z żyznością gleb, głównie dolin Wełtawy, Morawy, Dunaju i Cisy, umożliwia — obok uprawy żyta, jęczmienia, owsa i ziemniaków — hodowlę winorośli oraz uprawę pszenicy, buraków cukrowych i kukurydzy. Poza tern uprawia się w dużych ilościach chmiel oraz rzadziej len, konopie i tytoń. Wysoko stoi ponadto ogrodnictwo i sadownictwo, rozwinięte głównie w południowej Słowacji, północnych Czechach i Morawach, których to kultur plony w dużym stopniu są eksportowane.

5.    Hodowla. Produkcja hodowlana Cz., mimo znacznego (zwłaszcza w Czechach) stopnia jej zintensyfikowania, nie pokrywa zapotrzebowania wewnętrznego kraju, w następstwie czego bydło zajmuje jedną z czołowych pozycyj importu Cz.

Najważniejszym obszarem hodowlanym Cz. są Czechy oraz krainy górskie, przyczem hodowla na obszarze Karpat ma charakter pasterski, w Sudetach zaś chlewny. W roku 1930 z ogólnej liczby 10298042 sztuk zwierząt hodowlanych 44,1% przypadało na bydło rogate, 30% na świnie, 10,5% na kozy, 8,1% na owce i 7,3% na konie. Ponadto hoduje się w dużych ilościach ptactwo domowe, w r. 1930 liczące 17232569 sztuk.