Magazyn60101

KOLEJE

w 1894 r. Stanisławów—Woronienka, w 1897 r. Tarnopol—Pod wysokie, Halicz-—Chodorów,    Przeworsk—Rozwadów

1 w końcu w latach 1903/5 linję Lwów—Sambor—Użok. Z inicjatywy i przy współudziale kapitału najstarszych Towarzystw Kolejowych otwarto w 1884 r. linje Jarosław—Sokal, w 1887 r. Dębica—Rozwadów, w 1886 r. koleje Kolomyjskie, w 1887 r. Lwów—Bełżec i w 1888 r. Bielsko—Kal-warja.

Akcję budowy kolei o znaczeniu miejsco-wem, określanych też nazwą „koleje lokalne", podjął na szerszą skalę Sejm Krajowy dawnego kraju Galicji, przy współudziale państwa i kapitału miejscowego. Kolei tych wybudowano 16, a mianowicie: Wschodnio-Galicyjskie Koleje Lokalne, Borki Wielkie—Grzymałów i Łupków—Cisną (wąskotorowa), otwarte w 1898 r., Kraków—Kocmyrzów, Siersza—Trzebinia— Skawce i Delatyn—Kołomyja—Stefanówka, otwarte w 1899 r., Piła—Jaworzno, otwarte w 1900 r., Lwów—Jaworów, otwarte w 1903 r., Chabówka—Zakopane z odnogą Nowy Targ—Sucha Hora i Przeworsk—Dynów (wąskotorowa), otwarta w 1904 r., Tarnopol—Zbaraż i Tarnów—Szczucin, otwarte w 1906    r., Lwów—Podhajce

i Lwów—Stojanów, otwarte w 1909 r., Muszyna—Krynica, otwarta w 1911 r. i Drohobycz—Truskawiec, otwarta w 1912 r.

Na ziemiach zachodnich większość najważniejszych gospodarczo kolei wybudowały towarzystwa prywatne o obcym kapitale. Społeczeństwo polskie nie posiadało tu żadnego prawie wpływu na powstanie i rozwój sieci kolejowej.

Pierwszą linją kolejową w granicach obecnej Polski był odcinek Chebzie—Mysłowice, należący do wielkiej magistrali Wrocław—Opole—Mysłowice, który wybudowało i oddało do użytku Towarzystwo Budowy Kolei Górnośląskich w latach 1845/6. To samo Towarzystwo wybudowało linje: Katowice—Ligota—Murcki, otwartą w 1852 r., Chebzie—Tarnowskie Góry, otwartą w 1859 r„ Szopienice—Sosnowiec, otwartą w 1857 r., Mysłowice—Bieruń, otwartą w 1859 ^r-> Bieruń—Oświęcim, otwartą w 1863 r., Poznań—Drawski Młyn, otwartą w 1848 r., Poznań--Leszno, otwartą w 1857 r., Poznań—Toruń z odnogą z Inowrocławia do Bydgoszczy, oddaną do użytku w latach 1872/3 i Inowrocław—Mątwy, otwartą

197

w 1882 r. Towarzystwo Kolei Wilhelma wybudowało linję Nędza—-Rydułtowy—Rybnik—Orzesze—Mikołów—Ligota Pszczyń ska, otwartą w latach 1855/8. Towarzystwo Kolei Prawobrzeżnej Odry wybudowało linje: Opole—Tarnowskie Góry, Tarnowskie Góry—Bytom—Siemianowice—Szopienice—Murcki przez Kobiór i Pszczynę do Dziedzic oraz Kluczbork—Lubliniec—Tarnowskie Góry. Otwarcie tych kolei następowało odcinkami w latach 1865 do 1881. Towarzystwo Kolei Marchijsko-Poznańskiej wybudowało linję Zbąszyń (Frankfurt)—Poznań, otwartą w 1870 r. Towarzystwo Wro-cławsko-Warszawskiej Kolei oddało do użytku w latach 1871/2 linję z Oleśnicy przez Kępno do Podzamcza. Prywatne towarzystwa wybudowały również linję Oleśnica— Krotoszyn—Gniezno, otwartą w 1875 r. i Poznań—Kluczbork, otwartą w 1876 r. Wszystkie linje kolejowe, wybudowane i uruchomione przez towarzystwa prywatne, wykupił Skarb Pruski w 1884 r., prowadząc we własnym zakresie budowę dalszych linij kolejowych. W 1887 r. otwarto linję Poznań—Września i Gniezno—Nakło. W 1888 r. linję Września—Strzałkowo i wkońcu w 1889 r. Mątwy—Kruszwica. Na obszarze obecnego województwa pomorskiego, podówczas znajdującym się w zastoju gospodarczym, od początku budowę kolei prowadziło państwo. Odcinek Kaczory—Bydgoszcz linji Krzyż-—Królewiec otwarto w 1851 r., a odcinek Bydgoszcz—Tczew w 1852 r. Po wybudowaniu mostu na Wiśle otwarto w 1857 r. dalszy odcinek do Gdańska. Odcinki Bydgoszcz—Toruń otwarto w 1862 r., a Toruń—Jamielnik w latach 1871/3.

W czasie wojny światowej walczące strony wybudowały następujące koleje: Lublin—Rozwadów; Włodzimierz—Sokal; Ostrowiec—Nadbrzezie; Krystynopol- -Sa-pieżanka; Suwałki—Raczki; Bąkowiec—Kozienice i Bąkowiec—Wysokie Koło; Rejowiec—Bełżec; Zawada—Włodzimierz—Wojnica; Podbrodzie—Łyntupy; Ostrołęka— Łomża; Kowel—Kamień Koszyrski i Tomaszów—Spała.

4. Koleje w Polsce Niepodległej. Sieć kolejowa, przejęta w latach 19x8 do 1922 po trzech państwach zaborczych, nie odpowiadała ani pod względem urządzeń ani połączeń potrzebom Polski. Niezależnie od odbudowy zniszczeń wojennych, niezwłocznie