Magazyn65701

343

POGRANICZE — POINCARE RAYMOND

powołany do spadku z ustawy. W wypadku nie wniesienia odnośnej prośby w terminie 12-miesięcznym od otwarcia spadku lub w razie odmownej decyzji nieruchomość winna być sprzedana w ciągu następnych 12 miesięcy pod rygorem przymusowej sprzedaży. Ograniczenia cudzoziemców dotyczą także własności górniczej, lecz zewoleń udziela Min. Przemysłu i Handlu (w porozumieniu z M. S. W., M. S. Wojsk, i M. S. Z.). Wojewoda może zabronić zatrudniania poszczególnych osób w zakładach i zawiesić działalność stowarzyszeń i spółdzielni.

Literatura: Kumaniecki K. W. dr.s Granice Państwa. Polskie prawo administracyjne w sary.ie Kumanieckisgo, Panejkii Wa-siutyńskiego. Kraków b. d.

Kazimierz Wład. Kumanleckł.

Foincarś Raymond.

P., francuski mąż stanu, urodziny w 1860 w Bar-le-Duc w Lotaryngji, po gruntownych studjach humanistycznych i prawniczych zostaje adwokatem w Paryżu. Wybrany pierwszy raz posłem do parlamentu z departamentu Meuzy w 1887, zostaje ministrem oświaty w gabinecie Dupuy w 1893, ministrem finansów (1894), znowu oświaty (1895) i wybrany wiceprezesem izby deputowanych. Rozszedłszy się z partją radykalną od 1900 do 1906 oddaje się praktyce adwokackiej, lecz w 1906 zostaje znowu ministrem finansów w gabinecie Sarrien. W 1909 wybrany do Akademji Francuskiej jako wybitny mówca i prawnik. W 1903 przechodzi do senatu zawsze z departamentu Meuzy, a po kryzysie Agadiru zostaje szefem rządu i ministrem spraw zagranicznych. W 1913 zostaje wybrany prezydentem republiki i na tem stanowisku pozostaje przez całą wojnę do 1920. Po złożeniu prezydentury powraca do pracy zawodowej, lecz wkrótce przyjmuje znowu mandat senatora z wiernego mu departamentu Meuzy i w 1922 zostaje szefem rządu i ministrem spraw zagranicznych sprawując ten urząd do 1924, kiedy wybory dają większość kartelowi lewicy i zmuszają go do ustąpienia władzy Herrio-towi. Ale z chwilą, gdy w 1926 grozi Francji katastrofa finansowa, P. powraca do władzy, ratuje finanse francuskie i po pomyślnych dla niego wyborach w 1928 pozostaje szefem rządu do 1929, gdy stan zdrowia zmusza go do wycofania się z życia poi i tycznego. Przyjmuje jeszcze wybór na dziekana pa-lestry paryskiej i pisze wspomnienia swojej prezydentury. Umiera 15. X. 1934. P. należał do tej plejady polityków, która pod etyki* tą republikańsko-radykalną z małemi przerwami dzierży władzę we Francji od czasu powstania trzeciej republiki, broniąc wytrwale konserwatywnego w swej istocie ustroju kapitalistycznego, zdemokratyzowanego przez powszechny dobrobyt. Dopiero gwałtowny wstrząs wielkiej wojny wysunął na czoło zagadnień polityki francuskiej samą istotę bytu narodowego i stanowisko Francji jako wielkiego mocarstwa. Na tej płaszczyźnie dopiero można ocenić wartość i zasługi P. jako męża stanu, naprzód gdy jako prezydent republiki pomimo ograniczonego konstytucją zakresu władzy w czasie wojny umiał nadać jednolity kierunek zmieniającym się rządom i w chwili groźnego kryzysu w 1917 oddać pełnię władzy swemu osobistemu wrogowi, jakim był Clemenceau. Następnie gdy po wojnie zwycięskiej P. dwukrotnie jako szef rządu potrafił uratować Francję od grożącej jej klęski finansowej i jej skutków społecznych i politycznych. P. był nieodrodnym synem ziemi lotaryńskiej wystawionej od wieków na zachłanny napór germanizmu. Stąd rodem jego zimna nieustępliwość, metodyczność w pracy, zaciekłość w wykorzystaniu zwycięstwa nad pokonanym wrogiem. Studja prawnicze dały mu oschłość i nieubłaganą ścisłość w rozumowaniu i argumentacji. Wymowie jego, wspomaganej niezawodną pamięcią i znajomością przedmiotu, brakowało polotu, który porywa słuchaczy. Rola, jaką odegrał w historji Francji sprawiła, iż w pełni zasłużył na uchwałę parlamentu, że, wraz z Fochem i Clemenceau, dobrze zasłużył się ojczyźnie.

P. ogłosił drukiem: Idees contemporaines. Paris 1906. — Questions et figures poli-tiąues. 1907. — Messages, discours, allo-cutions (1914—1920). 4 tomy 1919—1922. Histoire politiąue. „Chroniąue de la Revue des Deux Mondes“. Paris 1921—1922. — Les origines de la Guerre. Paris 1921. — Au Service de la France (1912—1920). Paris 1926—1933. (10 tomów). — Paroles franęaises. Paris 1929. — La Restauration financiere de la France (discours 3, 4. II. 1928). Paris 1928- — La Reforme mone-taire (discours 25. VI. 1928). Paris 1928.

Literatura! Calmetle G.t Un des problhnes de la Paiz: La Delta interalliies. Paris 1926. — Chenu C.i Raymond Poin-caił. Paris 1913. — Clemenceau G.: Grand urs et Misłra