FizykaII00701

2

są zmuszone wychylić się po za granicę działalności swoich sił pierwotnych, wówczas praca przez każdą z nich wykonana przeobraża się powoli znowu w. żywą siłę, dla której one w biegu przyśpieszonym powracają do dawnych miejsc rzeczonej równowagi i odzyskawszy tamże pierwotną chyżość swoją przechodzą bez zatrzymania się na przeciwną stronę, przez co ich żywa siła zamienia się znowu w pracę i tym sposobem powstaje ruch pe-ryodyczny, podobny do ruchu wahadła, które po wyprowadzeniu z położenia równowagi zostawione samo sobie, wskutek względnej ciężkości powraca do niego w ruchu niejednostajnie przyśpieszonym i dla tego je przekracza biegnąc dalćj z chyżo-ścią ciągle ubywającą, a potem znowu do miejsca równowagi powraca, i tym sposobem szereg wahnień odbyw^Ta, które wszystkie są jednoczasowe, jeśli odchylenie wahadła ciągle małe zostaje. Jak ciężkość utrzymuje kołysanie się wahadła, tak samo siły molekularne spra wiają rzeczony ruch peryodyczny, którego ogólne prawa są wyłożone w § 80, albowiem siły tu czynne zmieniają się z oddaleniem cząstek od ich miejsc równowagi zupełnie tak, jak siła przyśpieszająca i opóźniająca bieg punktu ma-tcryamcgo w najprostszym ruchu drgającym. Tak np. gdy napiętą stronę ab (Fig. 1) pociągniemy w jedną, stronę, a potem rap-

2

Fig. 1.

townie z palców wypuścimy, ruch całej jej masy przemienia się naraz w drgania wszystkich jej cząsteczek, przyczem one wskutek obudzonej elastyczności równocześnie przez swoje pierwotne położenie równowagi przechodzą, razem do granicy swoich największych w'ychyleń docierają i potem znowm wszystkie równocześnie do odwrotu się zabierają i do miejsc równowagi powracają. Jak się chyżość zmniejszała podczas biegu niejednostajnie opóźnionego, tak samo powiększa się ona znowu podczas biegu niejednostajnie przyśpieszonego. Z tego wynika bezpośrednio, że owe przybywanie i ubywanie trwa czas jednakowy, tudzież cząsteczki strony odchylają się ze swoich miejsc równo-