maistre o papiezu007501

powie, że nie, bo wreszcie pierwszą jego zaletą musi być zdrowy rozsądek 1),    , V

A więc jeżeli nie ma prawa sadzenia, na cóż się przyda cały spór? Czy nie lepiej przyjąć postanowienie z pokorą, bez poprzedniego rozbioru, skoro się nie ma prawa jemu sprzeciwić? Upór raz jeszcze odpowie: że nie, i zawsze będzie obstawał się przy rozbiorze.

Niechajże nam przeto nie mówią, że postanowienia dogmatyczne Papieży, głoszone ex cathedra są odwofalne dlatego, że niektóre sobory rozbierały je, zanim zamieniły w kanony.

Kiedy z początkiem ostatniego stulecia Leibnitz pisywał do Bossueta o wielkiej kwestyi połączenia kościołów, chcąc jakoby na zakład umowy przedstanowczej, aby sobór Trydencki był uznany za niepowszcchay, Bossuet słusznie w tym względzie nieugięty, oznajmia mu: że wszystko, coby się dało zrobić dla tak wielkiego dzieła, byłoby zażądanie rewizyi soboru, ku wytłomacze-niu i wyjaśnieniu bliższem u kwestyi na nim postanowionych. Niechaj więc nie zadziwia nikogo, że Papieże pozwalali niekiedy powtórnego przeglądu wydanych postanowień, ale tylko w granicach przynieść mogących objaśnienia i bliższe rzeczy wytłomaeze-nie. Kardynał Orsi odpowiada mu na to niezbitym, o ile ini się zdaje, argumentem.

„Grecy oskarżali nas mówił On, poczynając od wykładu spełnionych faktów,“ żeśmy bez nich rozstrzygnęli sprawę, a oni odwoływali się w tym względzie do powszechnego soboru. Na to Papież Eugeniusz im oświadczył: Zostawiam wam wybór pomiędzy czterema drogami: “ 1. „Jeżeli jesteście przekonani powagą wszystkich przy-- --———

O [    (    ł(*    i**}

1) Bercastel w swojej historyi kościelnej, znalazł wszakże bardzo dowcipny środek zaspokojenia biskupów i oddania im władzy sądzenia Papieży. Sąd biskupów powiada on nie odnosi się do Papieża, ale do niateryi, w jakich on wyrokował. Tym sposobem jeżeli Papież orzekł np, że taki lub inny wniosek jest gorszącym i heretyckim, Biskupi francnzcy niemogąc powiedzieć, że się Papież omyiił (nefas) mogę jedynie orzec, że wniosek ów jest budującym i prawowiernym.

„Biskupi, mówi dalej tenże sam pisarz, czerpią radę dla siebie ztychże samych źródeł, co i Papież, to jest z pisma św. tradycyi, a mianowicie lóż z tradycyi własnych kościołów, aby mogli rozbierać i sądzić w miarę władzy otrzymanćj od Jezusa Chrystusa, czy proponowana doktryna jest jćj odpowiednią czy przeciwną.⁴⁴ (Hist. kościelna tom XXIV str. 93 wspominane przez p. de Barral N. 31 N. 305).

Ta teorya Bercastela mogłaby wywołać'surowy o nim sąd, gdyby nie wiedziano, że była ze strony szanownego autora niewinnym tylko wybiegiem, aby się tą drogą uwolnić od zarzutów parlamentu, a pod tą tarczą módz resztę zdań upowszechniać.