maistre o papiezu027101

271

dają świadectwo w sądzie, jak się powściągają, jak ważą każde swe słowo! jak boją się dać ucha namiętności, powiedzieć mnićj albo więcćj, aniżeli ścisła wymaga potrzeba. Czyż stawicie na równi podobnych ludzi z tymi, dla których przysięga jest tylko i-graszką? Nie uznaję zupełnie wszystkich tych świadków, którzy w tćj sprawie stawali, nie uznaję ich, bo są Grekami, a tym sposobem należą do najlekkomyślniejszego narodu i t. d.^u

Cycero udziela wszakże zasłużone pochwały dwom słynnym miastom, to jest Atenom i Sparcie. „Ale“ mówi „wszyscy ci, którzy nie są zupełnie pozbawieni wiadomości lego rodzaju, wiedzą o tćm, że prawdziwi Grecy należą do trzech rodzin, to jest Aten-skićj, będącej] gałęzią Yońskiej i Doryckiej; ta zaś Grecya prawdziwa, jest tylko punktem w Europie 1)“.

Względem zaś Greków zachodnich, daleko liczniejszych niż inni, Cycero jest surowym bez miłosierdzia:

„Nie chcę wcale" mówi do nich „przytaczać, co o was mówią cudzoziemcy; odnoszę się do waszego własnego sądu, . . . Azya mniejsza, jeżeli się nie mylę, składa się ż Frygii, Myzyi, Ka-ryi i Lidyi. Czy to my, czy wy wynaleźliście dawne przysłowie: Z Frygijeżykiem nic nic pomożesz bez bicza. Cóż powiem o Karyi w ogóle. Czyż nie wy sami powiedzieliście: że kto się chce na niebezpieczeństwo narazić,, niechaj się uda do Karyi. Jestże coś bar-dzićj pociesznego w języku greckim, nad wyrażenie: ostatni z My~ zyjeżyków, którego używamy potrącając kogoś w najwyższą pogardę, A co się tyczy Karyi, pytam się, czy jest aby jedną ko-medya grecka, w którćjby służący nie pochodził z Karyi 2). Jakąż więc robiliśmy wam krzywdę, gdy objawiliśmy zdanie, że względem was, do waszego własnego sądu ■ odnieść się należy 3)“.

Nie chcę bynajmniej objaśniać tego długiego ustępu, w sposób niepochlebny dla dzisieszych Greków. Zobaczy w nim kto przesadę?... Zgadzam się na to. Pragnie nie dojrzeć w tym zarysie nic wspólnego z obecnymi Grecyi mieszkańcami. Zgadzam

____    I -^r"    ¹

1)

2)

3)

Quis ignorat, qui modo unqtiam mediocriter res istas scire curavil, quin tria Graecorum genera sint YERE: quorum uni sunt Athenienses, quae gens Ionum habebatur: Aeoles atteri: Dores tertii nominaban-tur? Atquo haec cuncta Graecia, quae fama, qu® gloria, quae doctrina, quse pluribus artibus, quse etiam imperio et beJlica laude floruit, par-vum quemdam locum, ut scitis. Europ® tenet, semperque tenuit (Cicero, ibid. pro Flacco, XXVII).

Ustęp godzien uwagi, z ktorego widzimy, czćm była wtedy i jak ją rzymska sądziła opinia.

Cicer, pro Flacco, XXVIII).

komedya.

t or