page0011

%

Recepta. — Reciaz

używają języka łacińskiego, w niektórych zaś krajach, a mianowicie we Fran-cyi języka krajowego. Dia takich leków złożonych, które są w częstem użyciu a do zachowania łatwe, zwykle tak w farmakopeach krajowych jako też szpitalnych, znajdują się gotowe przepisy raz na zawsze i takie recepty zowią officynalnemi, przeciwnie zaś recepty wydawane na każdy raz pizez lekarza magistralnemi. Prawidła których trzymać się należy przy pisaniu recept, zowią recepturą, albo sztuką pisania recept czyli przepisywanie leków. Te prawidła dotyczą naprzód formy i takiemi np. są: że w receptach (łacińskich) trzymać się należy terminologii przyjętej w formakopei krajowej, unikać pisma nieczytelnego i skróceń niezrozumiałych; recepta zaczynać się winna znakiem R. albo Rec. (co znaczy recipe t. j. weź'), być opatrzona datą, podpisem lekarza i nazwiskiem chorego, dla którego lekarstwo jest przeznaczone; dawki niezwykle wielkie powinny byc oznaczone przez podkreślenie lub znaki wykrzy-knienia; ilości ciał wchodzących mają byc wyrażane w wadze aptekarskiej o ile zaś można nie w miarach objętości i t. d. Ponieważ zaś recepta w niektórych razach może posłużyć za dowód sądowy, obowiązkiem więc jest lekarza starać się, o jej przechowanie, w czem u nas lekarz jest zastąpiony przez przepisy, które wkładają na aptekarzy obowiązek nie niszczenia recept. Inne przepisy dotyczące materyi, wskazują w jakiej postaci pewne leki mogą być przepisywane stosownie do ich przeznaczenia, tudzież W celu ukrycia ich smaku, zapachu i t. p, Odróżniają cztery klassy ciał wchodzących do recept (szczególniej bardzo złożonych): 1) zasada, czyli ciało głównie działające; 2) ciało pomocnicze; 3) ciało składowe, które nadaje mieszaninie taką lub inną postać; 4) ciała dodatkowe które się przepisują w celach szczególnych, np. dla nadania lekarstwu pewnego smaku, zapachu, koloru. Obecnie recepty są nierównie prostsze niż dawniej, często bywają wyrażone w jednym tylko wierszu. A nadto chemija dzisiejsza lepiej poucza jak unikać należy mieszania z sobą ciał wzajemnie się rozkładających. Najważniejsze postacie lekarstw są: 1) stałe: species t. j. grubo krajane i tłuczone mieszaniny ziół i t. d., proszki rozmaitej delikatności, pigułki, kęski, kulki, pastylki, plastry, maści, powidełka i okłady; 2) płynne: jak soki wyciśnięte, roztwąry, wyciągi, odwary, napoje, mikstury, wody do płukania, wtryskiwania, enemy, kataplazmy, naparzania i kąpiele; 3) parowe: nakadzania, wydychania (inhalacyje), kąpiele gazowe i parowe. Najnowsze dzieło tego przedmiotu dotyczące jest Kryszki: Receptura ^Warszawa, 1864).

ReCCS, wyraz dawnego prawda polskiego, znaczy odstęp czyli odstąpienie od processu i zaniechanie wytoczonej sprawy przeciwnej.

Recliberg, staroszlachecka rodzina niemiecka, której protoplasta,. Wryk hech-berg und Rothenlówen, był w 1163 r. marszałkiem szwabskim. W 1609 r. otrzymali Rechbergowie godność hrabiowską. Znanym jest wy ostatnich czasach hrabia Jan Der kard eon Rechberg, urodzony 1806 r., który będąc w służbie austryjackiej w 1851 r. był internuncyjuszem w Konstantynopolu, w 1853 roku pełnił obowiązki namiestnika w Lombardyi przy Radeckim, a 1861 r. został ministrem spraw^r zagranicznych i prezesem gabinetu, na którym to urzędzie pozostał do połowy r. 1865.    F. //. L.

Reciaz, jest tradycyjnym u kobiet Serbów łużyckich, na weselu jedynie widywanym strojem. Jest to łańcuch, niczem prawie nie różniący się od noszonego w południowej Serbii, z turecka tak nazwanego dierdiana. Składa się on zwykle z kilku lub kilkunastu rzędów monet, połączonych z sobą uszkami, opasujących szyję i spadających na piersi, a zakończonych pojedynczą najwię-

1*