page0142

m

S. DICK.Si'KIN".

Tryumf partyi prawa ludzkiego bodzie wtedy, gdy a=oo, 6=0, tryumf partyi prawa boskiego, gdy a=0, o=x. W przypadku, gdy bodzie p = 0, r = 0, obie partye się zrównoważą bez względu na liczbę indywiduów.

⁷) Zwrócimy tu uwagę na niektóre ustępy, zawarte w tej pierwszej pracy o machinach parowych. Między innemi kładzie Wroński nacisk na sposób wyrażania wielkości „siły" machin parowych; w tym celu proponuje jednostkę mechaniczna dyname, wprowadzona przez Chabrola, a wyrażającą „siłę", a jak dziś powiadamy, pracę potrzebną do podniesienia 75 kilogrammetrów na wysokość jednego metra, t. j. tak zwaną dziś prace konia parowego (75 kilogrammetrów). Wiadomo, że Poncelet (_rIntroduction a la mecaniąue industrielle" 182‘J) ustalił ogólnie pojęcie pracy mechanicznej i wprowadził jej miarę w kilogrammetrach według Naviera. Warunki, jakim czynić winna zadość doskonała machina parowa, charakteryzuje Wroński w sposób następujący : 1) machina powinna zajmować minimum matematyczne przestrzeni, t.j możliwie najmniejszą objętość; 2) w tej najmniejszej przestrzeni powinna obejmować inaximum matematyczne miejsca na parę; skutkiem tego powinna mieć możliwie najmniejszą wagę przy wystarczającej trwałości, zabezpieczającej bezwzględnie od wybuchu; 3) konstrukcya machiny powinna być niezależna od miejsca, w którem ma pracować, aby mogła działać wszędzie, nawet w czasie transportu; 4) konstrukcya powinna być najprostsza, zawierać tylko części o działaniu bezpośrednieni, t. j. bez części pośrednich dla przenoszenia ruchu ; 5) machina powinna być prostą w konstrukcyi, tanią i łatwą do naprawy w razie potrzeby; 0) powinna być przystosowalną do rozmaitych celów, bez kół, rękojeści lub innych środków transmisyi, działać pionowo, poziomo i z każdej strony ; 7) powinna na-koniec mieć działanie ciągłe i regularne; oddawać o ile można, możliwie największą część „siły^u, zawartej w parze, tracąc jak najmniej przez tarcie nieodłączne od materyi.

Twierdzi Wroński, że rozwiązał to zadanie, opierając się na ścisłych rachunkach matematycznych. Taką machinę nazywa „dynamogcne^{14 :} powiada, że teoretycznie daje ono generacyą nieograniczoną siły, chociażby to na pierwsze wejrzenie zdawać się mogło paradoksem mechanicznym.

Z w^rzorów, które potem w drugiem dziełku o machinach parowych w części poprawił, przytoczymy wzór

_1?_R(1+ pd) l

na wartość F »siły średniej* sprężystej gazu, w której R oznacza ciśnienie atmosfery, p = 0,00375 współczynnik rozszerzalności gazu; $• temperaturę. »Siła średnia* ma miejsce wtedy, gdy stosunek ciśnienia P, z pod którego gaz wypływa, do ciśnienia Q, pod które wpływa, równa się liczbie e, t. j. podstawie logarytinów naturalnych. Siła ta oznacza, ile razy gaz podnieść może swój własny ciężar na wysokość jednego metra; dla pary wodnej znajduje w ten sposób F = (1 + p$). 12757^ł/₄, dla wodoru F= (1 + pd). 115613.

Dla machin parowych cylindrycznych, stosunek „siły" Q motoru do ciężaru M‘ pary wyraża za pomocą wzoru

O

^L°g (jj) +^L°g

_$ = 12757 (1 + p&)

s_ M\

[1 — (3 0 n² 1

r s ~m_ I

0 rn²..I

gdzie A oznacza ciśnienie, pod jakiem znajduje się gaz w zbiorniku, z którego wy¹ pływa do motoru, B, pod które wchodzi po działaniu w motorze, M'² powierzchnię

http://rcin.org.pl