page0165

Kazimierz Rymut

NAZWY HERALDYCZNE

Do nazw heraldycznych zaliczane są nazwy herbów i zawołań, a także nazwy członków rodów utworzone od nazw herbów. Cechą specyficzną nazw heraldycznych jest to, iż nie określają one pojedynczych osób, ale zespoły ludzi posługujących się tym samym herbem. Nazwa herbu to także nazwa wizerunku znajdującego się na tarczy herbowej. Nazwa heraldyczna jest więc nazwą zespołową grupy członków tego samego rodu lub też kilku rodów, ale posiadających ten sam znak herbowy określany tą samą nazwą. Do nazw heraldycznych przynależą nie tylko nazwy samych herbów, np. Potukoza, Rawa, ale też nazwy ludzi posługujących się tym herbem, np. Połukozic, Rawie, Rawita.

Herby w Polsce pojawiły się w średniowieczu. Ich powstanie i późniejszy rozwój uwarunkowany był wieloma czynnikami. Część z nich powstała pod wpływem zachodnioeuropejskiej kultury rycerskiej. Na zachodzie Europy herby znane były od w. XII, a stały się znakami dziedzicznymi od XIII w. Pod wpływem Europy Zachodniej herbów zaczęto używać również w Czechach w w. XIII. Swoista moda na herby przejęta została przez polskie rycerstwo z Zachodu, być może, iż nie obyło się to bez pośrednictwa czeskiego. Kilka nazw heraldycznych znanych ze średniowiecza zdradza wyraźne językowe wpływy czeskie. W Polsce niektóre z herbów mogły stanowić kontynuację rodzimych znaków rozpoznawczych, własnościowych. Znaki rozpoznawcze, własnościowe najczęściej były proste, kreskowane. Są one znane ze źródeł historycznych już z w. XII; być może, iż stosowane były znacznie wcześniej. Znaki te w okresie wczesnego średniowiecza podlegały częstym zmianom. Z czasem dopiero stawały się stabilne

161