page0168

166

PLATON.

cza, żeby nad bramą jego domu wyryte były słowa: »kto nie zna geometryi, niechaj nie wchodzi*¹), pozostaje mimoto niewątpliwem, że tylko najlepszych przyjmował do swego związku. Natura jego wymagająca, idealna, nie znosiła koło siebie ludzi pospolitych. Ale nawet efeb najlepiej przygotowany mało wiedział o filozofii; znał literaturę ojczystą, matematykę, muzykę, ale nie miał żadnej wprawy dialektycznej; trzeba było wyrabiać ją od samego początku.

Gdy młodzian taki stawał po raz pierwszy przed słynnym mistrzem, doznawał dziwnego wrażenia. Widział silnego, barczystego mężczyznę o szerokiem czole, gęstych puklach i zaokrąglonej, starannie wygładzonćj brodzie, Zwykle siedział niedbale, trochę zgarbiony, rozczytany w zwoju papirusowym lub piszący zwolna na tabliczce woskowćj. Bogate dywany, pięknie malowane wazy z palonej gliny, misternie rzeźbione pudła, pełne zwojów; szafki, dźwigające stosy tabliczek, nadawały komnacie ceche pańską, która tak gorszyła Diogenesa. Powierzchowność i giesta pana domu i całe otoczenie jego świadczyły, że to człowiek zamożny, niezależny, szlachetny, ale też dumny i niedbająey o drugich. Brwi wznoszące się do góry, wzrok ponury, na ustach dobrodusznych lekki, ironiczny uśmiech niebardzo zachęcały nowo przybywającego miłośnika wiedzy ²).

Jeżeli examin wstępny wypadł pomyślnie, co niezawsze zdarzało się, mistrz prawdopodobnie wykładał mu cel bractwa i sta-tuta i objaśniał główne pojęcia metafizyczne, bez których nie można zabierać się do studyów filozoficznych³). W latach późniejszych, w miarę jak rosły jego zajęcia, niewątpliwie Platon wyręczał się

') iJ-TjOsk iy£'oix^”pr)To;    David schol. in Arist. p, 26 a. Zob. Christ

Gesch. der griech. Litt. p, 369 (2-e wyd.). Jak wielką wagę filozof przywiązywał do matematycznej propedeutyki, zobaczymy później.

*) Zob. posąg siedzący filozofa w DenkmćiUr des klass. Alłerthurns von Bau-mtisłer Tom III p. 1333, sq. (Porów, nasz przyp. 5 na str. 1Ó2). Zob. także Schu* ster, Ueber die erhaltenen PortraU der griech. Philosophen p. 12 i tabl. II. Że uczniu wie Platona naśladowali przy siedzeniu jego zgarbioną postawę, powiada Plut. de uudiendis poetis c. 8. Wzrok jego przedrzeźniał komedyopisarz Amfis: »0 Platonie, czy więcej nic nie umiesz, jak ponuro patrzeć, podniósłszy w górę brwi, jak ślimak* (Diog. Laert. III §. 28]. Diogenes deptał pogardliwie jego dywany, mówiąc, że depcze Platona próżność. Na co mędrzec spokojnie: jak wielką próżność ty objawiasz, sądząc, żeś wolny od nićj* (Diog. Laert. VI. 2. §. 26).

³) Takie znajdują się n. p, w niektórych z krótkich dialogów, o czcm póżnićj.

http://rcin.org.pl