page0174

166

Scot — Scott

został później doktorem i regensem uniwersytetu paryzkiego. Powołany do Kolonii, umarł tamże d. 8 Listopada r. 1308. Co Jovius twierdził w XVI wieku o stanie letargu albo zachwycenia, w jaki Scot wpadł i był pogrzebany, okazało się nieprawdą. Scot należy do rzędu teologów najbardziej abstrakcyjnych. Dzieła jego wydał Wadding r. 1639 w Lyonie, we 19 tomach in folio i załączył do nich komentarze jakie pisali: Antoni Hickey, Cavellus, Franciszek Ly-chet. Cztery pierwsze tomy zajmują traktaty o gramatyce, logice, a zwłaszcza metafizyce, w formie kommentarzy na Arystotelesa. Główne jego dzieło Opus Oxoniense, to jest wykład sentencyj z objaśnieniami, zabiera sześć następnych tomów. W jedenastym są Reportata Parisiensia, to jest lekcyje dawane w Paryżu o rzeczach teologicznych. Ostatni tom obejmuje Questiones guodlibeta-les, to jest 21 rozpraw metafizyczno-teologicznych. Summa Theologica Scota, wydana była w Rzymie r. 1739, w pięciu tomach in folio przez Hieronima de Montefortino; w dziele tem Scot występuje przeciw systematowi ś. Tomasza z Akwinu i zbija jego twierdzenia w⁷ przedmiotach najzawilszych. Polemika Scota jest spokojną i nader umiarkowaną; żaden z scholastyków nie był śmielszym i swobodniejszym od Scota w mnóstwie przypuszczeń spekulatywnych. Scot jest realistą i cały jego systemat sprzeciwia się nominalizmowi. Po jego śmierci pozostała w jego zakonie szkoła Skotystów przeciwna szkole Tomistów. Systemata obu szkół wyłożył Jan de Rada w dziele Controversiae inter S. Tho-mam et Scolum (Wenecyja, roku 1599). Najdokładniejsze opisanie życia, Duns Scota znajduje się w 11 tomie dzieła Ben. Muzzara: Leggendario Fran-cescano (Wenecyja, r. 1722).    L. R.

SCOtt (Maryjan), urodził się w Irlandyi r. 1098. W 94 roku życia opuścił świat i został zakonnikiem. W r. 1056 dostał się na stały lad i wszedł do klasztoru szkockiego w Kolonii, następnie do Fuldy, w Wurzburgu odłączył się od świata zupełnie i lat dziesięć przepędził w samotności w osobnej celi (inclusus)\ z rozkazu arcybiskupa Moguncyi i swego opata opuścił samotność i przeniósł się do Moguncyi, gdzie zamknął się znowu na osobności. Umarł r. 1089. W czasie długoletniego zamknięcia, oddawał się nietylko rozmyślaniu i modlitwom, ale naukom i pisał Kronikę powszechną, we trzech księgach, doprowadzoną do r. 1089. Miał obfite źródła do pierwszych wieków chrześcijaństwa. Praca jego drukowana w Monumentach Perza. W tem wydaniu nie masz wzmianki o Joannie papieżnicy, którą później chytrze wcisnęli nieprzyjaciele papieztwa do tej kroniki. Florent, zakonnik w Worcester, w Anglii, zmarły r. 1118, wziął wspomnioną kronikę, którą nazywa Chronicon Marianie za podstawę swojej kroniki obszernej, doprowadzonej do r. 1154 (drukowanej w Londynie, 1599; we Frankfurcie, 1601, in fol., w zbiorze Macieja z West-minster: Flores hist., oraz w wyjątkach w Monumentach Perza). Florent w dziele swojem zamieścił Kronikę anglo-saxońską, będącą pierwszem źródłem, po księdze Bfdy, do starożytnej historyi Anglii.    L. R.

SCOtt (Michał), albo Sootus, pisarz XIII wieku, urodzony w hrabstwie Fife, w Szkocyl, pod panowaniem Alexandra II, gościł we Francyi, Niemczech, Anglii i jeździł później do Norwegii, po żonę dla następcy tronu szkockiego, która umarła w drodze (1990 r.). Scott był naówczas w podeszłym wieku. Umarł w następnym roku, w opactwie, słynny jako mąż wielkiej nauki, znawca języków, matematyki, medycyny, chemii, biegły w naukach tajemniczych. Napisał dwie księgi Physiognoniia i De Hominis procrealione, drukowane przy dziełach Alberta Wielkiego. Niektórzy przypisują mu tłomaczenie łacińskie Arystotelesa.