page0179

Scupoli — Scytowie    i⁷ⁱ

książkę; niektórzy kładli ją nawet na równi ze sławnem dziełem O naśladowaniu Chrystusa.    L. R.

Scurra, tak u Rzymian nazywał się obywatel nie posiadający własności nieruchomej, który łączył się z majętniejszym i od niego brał swoje utrzymanie. Wkrótce atoli ci skurrowie dla Chleba przyjmowali na siebie rolę błaznów, szczególnie podczas uczt wielkich panów i bogaczy, na dworach cesarzy, gdzie pochlebstwami i pieczeniarstwem, róźnemi błazeństwami starali się otrzymać względy patronów', Ztąd scurra znaczył to samo co błazen nadworny, a scurri-lis, błazeński.    F. H. L.

Scylla, skała w cieśninie Sycylijskiej, właściv. ie Scyllaeum, na przylądku Rhcgkum, na wprost wiru zwanego Charybdis (ob.). Starożytni uważali tę skałę za wielce niebezpieczną dla żeglugi, gdyż chcący uniknąć gwałtownego prądu Charybdy, wpadał zwykle w prąd Scylly (incidit in Scyllam, qui vult vitare Charybdiri). Obecnie skała ta, nie przedstawiająca już dla żeglugi żadnego niebezpieczeństwa, nazyw^ra się La Ncma. W mytologii Scylla wyobrażaną byw^ra jako straszna poczwara wielogłowa. -    F. H. L.

Scythopolis, metropolija drugiej Palestyny, położona na zachód Jordanu. Nazy wano ją dawniej Bethsan. Imię Scythopolis wzięło początek, jak mówią, od Scytów, którzy wtargnęli do Palestyny, za panowania Jozyjasza, syna Auio-sa, króla judzkiego i pod tem nazwiskiem najwięcej jest znana. Martyrologija świadczą, że wielu chrześcijan przelało tu krew za wiarę Chrystusową, pod cesarzami pogańskimi. To miasto straciło godność metropolii, którą przeniesione do Nazaretu w czasach, kiedy Frankowie i Łacinnicy zajmowali Palestynę w XI wieku; ale odzyskało ją później pod greckimi patryjarchami Jeruzalem.

Scytowie, imię którem w starożytności oznaczano narody koczujące, od gór Azyi środkowej, w krajach oblewanych przez jezioro Aral i morze Kaspijskie, Wołgę i Don, tudzież morze Czarne. Persowie nazywali je Saki. He-rodot zalicza do Scytów, w Azyi, Arayrgijanów, podległych Persom, a mieszkających w Sogdyjanie, na północ Oxus; Massagetów'; w wyprawie przeciwko nim zginął Cyrns, a mieszkali oni na północ Jaxartu; na brzegach Wołgi i Donu, Sarmatów; na południowym stoku Kaukazu, Budinów, może nazywani później Alanami; w Europie zaś, mianowicie w Tauryce i na brzegach morza Czarnego, pokolenia Skolotów, których nazywa on właściwiej Scytami; między nimi było najpotęźniejszem pokolenie Scytów królewskich. Należały także do Scytów liczne narody wymienione również przez Herodota, jako to: Agatyrsowie, zamieszkali dalej, wewnątrz ziem, w Siedmiogrodzie; Syginnowie, w Węgrzech, jedni i drudzy zastąpieni później przez Daków, Getów i inne pokolenia, jako to: Neurów, Melanchlenów (ludzi czarnych), Andropofagów (ludożerców), którzy na północ, graniczyli z narodami fińskiemi. Imię Scytów niezupełnie zaginęło w Europie, w skutku rozszerzenia się Sarmatów za Donem i ujarzmienia Skolotów, gdyż za czasów Antonina jest jeszcze mowa o Tauro-Scytach; ale imię Sarmatów i sam ten naród panowały w końcu w tych stronach i dla tego Ptolemeusz nazywa Sarmacyją Scytyje europejską aż do Wołgi. Ztąd Scytyja przed Imaus rozciągała się do Belor-Dag; a Scytyja za Imaus (Tartaryja wyższa) aż do Sereri. Przez nadużycie, zacząwszy od trzeciego wieku ery chrześcijańskiej, imieniem Scytów oznaczano także niekiedy nowych mieszkańców na brzegach morza Czarnego z pokoleń germańskich i innych. Przy końcu VII wieku przed Chryst., uganiając się za Cymmeryjanami, nowi przybysze przebiegli Medyję, Azyję niższą i Syryję, aż do granic Egiptu, wnosząc tu miecz i ogień. Król Psammetych zmusił ich wtedy do cofnięcia się; a roKu 600 przed