page0184

180

odsłonił, zdziwiony dostrzegłeś pod złotemi oponami ibisa, szakala, krogulca lub węża ’).

Ale to nie dosyć. W duszy czytelnika nie powinien pozostać ani cień wątpliwości, ani odrobina przypuszczenia, że materyalisci może i mają jakąś racyę, tylko że nie umieli jej należycie wyświetlić i niezbitymi poprzeć dowodami. Dlatego to nie wystarcza nam obalić tylko ich gmach rozumowania; potrzeba wykazać, że oni nie są w stanie postawić dowodów, na któreby się mógł rozum ludzki całkowicie zgodzić i któ-reby przekonały go o materyalności duszy. Nie dosyć wykazać, że przeciwnicy nie mają racyi, trzeba nadto udowodnić, że jej mieć nie mogą, trzeba udowodnić, że dusza nietylko nie jest materyaluą, ale że jest duchem, bo dopiero wówczas rozum może o niej powiedzieć, że jest nieśmiertelną. Boć i dusza zwierząt nie może być materyalną; i ich pierwiastek życia jest pojedynczy, choć nikt im nie przypisze ducha; musimy tedy wykazać, że dusza ludzka jest zupełnie innego rzędu jestestwem, niż ciało, że jej działalność nie ogranicza się tylko na ożywianie organizmu i na wykonywanie przez niego zwierzęcych jedynie objawów życia, ale że ma ona także swoją odrębną, rodzimą sferę działania, gdzie nie ma nic materyalnego.

A w jakiż sposób tego dokażemy? Zapomocą tej samej metody, jaką się przyrodnicy posługują, psychologiczno-racyo-nalnej, przez analizę, rozbiór wyższych jej objawów, tj. myślenia, wolnej woli, samowiedzy, których najbardziej nawet zacietrzewiony materyalista zaprzeczyć nie zdoła. Może je

*) „En Egypte les sanctuaires des teuiples sont ombrages par des voiles tissus d’or; roais si vous allez vers le fond de 1’edifice et que vous cherchiez la statuę, un pretre s’avance d’un air grave, en chantant une hymne en langue egyptienne, et respectuesement incline, soul6ve un peu le voile, pour vous montrer le dieu. Que voyez-vous alors? Un ibis, un chacal, un ćpervier ou un serpent; le dieu des Kgyptiens parait, c’est un vulgaire animal sur un splendide tapis de pourpre^a. Patrz: „L’ame humaine, existence et nature“ par R. P. Marie-Thom. Co-connier, pag. 81-.

http://rcin.org.pl