page0217

216

w morzu. Gdy różne części wieleryba, a mianowicie tłuszcz z niego, czyli tran, bardzo są poszukiwane, przeto na połów jego ludzie są łakomi, i robią wielkie wyprawy. Dawniej póki mniej łowiono, trafiały się wieloryby 200 stóp długie; teraz gdy uganiają za nim po wszystkich morzach, rzadko 70 stóp przechodzi. Jest on tak silnym, iż okręty przewraca, a jednem uderzeniem ogona, mniejsze statki gruchoce; waży tćż najmnićj 1,800 cetnarów.

Wieloryb mieszka w morzu Spokojnem, w Oceanie Atlantyckim i morzu Lodowatem. Holendrzy najwięcej zajmują się połowem wielorybów. Okręty przeznaczone na ten cel, są właściwego kształtu; mają bowiem 100 do 120 łokci długości, a 30 stóp szerokości; mieszczą zaś w sobie od 30 do 50 ludzi.

Chcecie wiedzióć jak się odbywa ten połów? opowiem wam.

Z początkiem wiosny okręty opatrzone w żywność i wszystkie narzędzia do połowu potrzebne puszczają się na morze, i płyną wciąż na północ, lub też ku południowemu biegunowi. W miejscach, gdzie roślinność zupełnie ustała, gdzie tylko mech tu i owdzie spostrzegać się daje, a ptaki, niedźwiedzie białe i lisy tułają się, przemieszkuje wieloryb.

Okręty stanąwszy na kotwicach pomiędzy pływają-cemi górami odwiecznych lodów, wysyłają mniejsze statki, których bywa po sześć przy okręcie, aby śledzić zwierza. Jeżeli tylko postrzegą na powierzchni morza' bijące w górę dwie fontanny, będące znakiem, że wieloryb wyrzuca wodę nozdrzami, wtedy zbliża się do niego ostrożnie i okrążają go, a jeden ze zręcznych i silnych majtków rzuca nań cztery łokcie długą, żelaznemi hakami.