page0023

13

Materyalizm praktyczny, szuka w teoretycznym swego dopełnienia, foimuły scientyfi-cznej i usprawiedliwienia swych dążności. Zwyczajnie praktyka idzie naprzód, teorya za nią. Materyalizm praktyczny zrodził materyalizm doktrynalny. Materyalizm, jak każdy zresztą system filozoficzny, jest dzieckiem swego czasu i presu-ponuje zawsze wielkie zepsucie w łonie społeczeństwa, wśród którego rozkwita; jestto ognik zwodniczy, który unosi się tylko n:id błotem i zepsuciem wieku w upadku jego moralnym. Sąd, jaki Jakobi wydał swego czasu o Helwecyuszu, nie utracił dziś nic ze swej prawdy: „Ten człowiek powiedział tylko głośno to, co masa współczesnych cicho myślała. Oto jego wyznanie: „Cenimy samą tylko rozkosz, mamy tylko zmysły, które są nam wspólne ze zwierzętami, pięć zmysłów, ni więcej, ni mniej.“

Niezaprzeczenie, nauki przyrodnicze wielkie zn biły postępy w naszych czasach, ale co jest goduem nagany, a w skutkach zgubnem, to po-chłonienie całej działalności ludzkiej w studyach wyłącznych, które ostatecznie mogą mieć tylko podrzędną doniosłość wobec wielkich zagadnień życiowych i wysokich celów ludzkości.

Fizyka nie powinna mieszać się do kwestyj, które, nie należąc do zakresu dotykalnego doświadczenia, uchylają się całkowicie od jej sądu 1 Fizyka ma za przedmiot badanie i opis świata widzialnego, a nie posiada żadnego principium do poznawania w badaniach psychicznego życia i praw ducha. Twierdzenia materyalistów

http://rcin.org.pl