page0224

— 210 -

i stara się wlać dzieciom odwagę i ufność we własne siły. Nawet mado utalentowane dziecko nie powinno być zaniedbywane. Trzeba się starać przyswoić mu przynajmniej te wiadomości, jakich niezbędnie potrzebować będzie w później-szem życiu, a które je uczynią sposobnem do jakiegoś zawodu, chociażby ten nie wiem jak był prostym i mało co znaczącym. Nie byłoby to dobrze, gdyby każde dziecko posiadało nadzwyczajne talenta; wystarcza zupełnie, jeżeli ono jest użyte-cznem dla życia w ogólności. »Równowagę w społeczeństwie ludzkiem, którą utalentowane głowy tak chętnie burzą, mamy po największej części do pozawdzięczenia spokojnym, miernym ludziom«.

b)    Dla utalentowanych niech będzie wychowawca surowym, niech przestrzega, ażeby wszystkie prace były wykonywane pilnie i punktualnie, niech zapobiega wszelkiej powierzchowności i niedbalstwu i utwierdza przy wszelkim postępie w pokorze i skromności.

c)    Nauczyciel nie powinien opuszczać żadnego dziecka ani w moralnym ani w^r intelektualnym względzie. Niejedne bowiem dzieci nie okazują żadnego talentu, gdyż nauczyciel nie umie go obudzić, albo szuka go w innym kierunku. Często występują zdolności dopiero później i wtedy rozwijają się bardzo raźno, jak znowu z drugiej strony nieraz robimy to przykre doświadczenie, że dzieci, które się uważało za bardzo utalentowane, później często nic naprzód nie postępują. Tu łatwo możemy się dać zwieść darem łatwego pojmowania i żywą pamięcią słów i rzeczy. »Nie rzadko potwierdza się to, że chłopcy, po których spodziewano się bardzo wiele, stawali się niczem, a inni, na których nie wiele co budowano, stawali się wielkimi*. W ogóle trudno jest. dokładnie powiedzieć o dzieciach a o chłopcach, w szczególe, co oni kiedyś talentem i energią zdziałają. Przynajmniej muszą ci, którzy chcą to określić, mieć bardzo bystre oko. Pewna żywość organi-zacyi, jaka się wcześnie okazuje, pewne nieposkromione uczucie dobrobytu bywa zanadto często poczytywane za siłę i moc usposobienia i głębokość wewnętrznego życia. W spokojnym, nieporadnym i ciężkim chłopaku widzi się bardzo często wrodzoną niezdarność. Przychodzi ważna chwila (epoka); tu odpada ociężałość, miasto nieśmiałości występuje

http://rcin.org.pl